Eventoj n-ro 244, retposxta versio ********************************** Titolpagxe: - La lastaj vortoj - Faka literaturo en Esperanto - Scienca kaj Teknika Esperanto-Biblioteko: STEB Faka aplikado: - Jan Werner: Betona terminaro - Modelo por terminara agado Interreto: - Ludu en Esperanto - www.esperanto.net - Pli ol 30 000 vizitoj monate - Mallonge (6) Movado: - Retposxta novajxagentejo: Ret-Info - Esperanto-katedro en Tagxikio - Esperanto antaux la franca! - Progreso en Irano - Profesie agado por la lingva egaleco - Dafydd ap Fergus respondas - Zamenhof-tago en Malto Organizaj demandoj: - Membro-Membron! Instruado, ILEI: - Instrumaterialoj en Esperanto - Baza Esperanta radikaro Gazetoj: - Revuo Esperanto: ankaux en elektronika versio! Filmoj: - Video-festivalo Libroj: - Vespermangxoj Rubrikoj: - Mallonge (6), korespondi deziras (2), ni mencias (7) "Eventa Ludkvizo" Interese: - Graveco de la mangxajxoj en nia vivo - Diferenco inter mondpartoj *************************************************************************** A g r a b l a j n j a r f i n a j n f e s t o j n ! *************************************************************************** TITOLPAGxE ////////// La lastaj vortoj ================ Vi legas nun la lastan numeron de Eventoj... Tiu frazo por ni estas malgxoja - ja finigxas iu pli ol 10-jara sukcesa projekto, aliflanke tamen gxi estas ankaux gxoja, cxar gxi signas la komencon de novaj taskoj, novaj projektoj. Antaux 11 jaroj ni entreprenis realigi "la plej oftan Esperantan gazeton". Rapide Eventoj igxis ne nur internacie konata, sed ankaux ecx rekonata kaj prestigxa. Kiom kaj kiuj? La kvanto de abonantoj variis inter 1000 kaj 1500 el 60-72 landoj. La 1-a numero aperis la 2-an de marto en 1992, kaj poste en cxiu dua semajno. Estas apenaux kredeble, ke en la entute 244 numeroj ni aperigis pli ol 1970 pagxojn, kaj tajpis 13,1 milionojn da literoj ... ! La redaktadon de la gazeto prizorgis pluraj homoj. Zorgis pri gxi krom mi Sandor Hideg (la unuaj numeroj), Nikolaj Gudskov (stagxinto el Moskvo, 2 jarojn), Abdurahman Junusov (stagxinto el Mahacxkala 1,5 jarojn), Radacsi Laszlo (1,5 monatojn) kaj fine Axel Orszag-Krysz (3,5 jarojn). Krom la redaktaj laboroj kompreneble estis amasego de aliaj kasistaj kaj administraj taskoj, pri kiuj zorgis cxefe Istvan Meszaros (8 jarojn). Pro la solvo dum la tuta periodo de la librotenaj kaj financaj taskoj ni estas dankaj al Zsuzsanna Virag. Servoj La profilo de Eventoj estis klara: novajxoj el Esperantujo, kun aparta atento al la faka aplikado kaj al la ebloj utiligi la lingvoscion. Krom aperigi la novajx-artikolojn, ni klopodis helpi la Esperantan komunumon ankaux per diversaj servoj: aktualaj adresaroj kaj listoj (ekz. de Esperantaj gazetoj kaj redakcioj, radiostacioj, videofilmoj, muzik- diskoj, dissendolistoj k.a.), ni ellaboris kaj distribuis Esperantigitan tiparon por komputiloj (Win 3.1 kaj Macintosh), aperigo de specialaj fakaj suplementoj pri greftado, sxuo- kaj vin-farado, pluraj fakaj asocioj, ktp.) memgluaj strioj por auxtomobiloj, prizorgo de Plena Kalendaro, kaj pluraj aliaj. Intertempe la mondo multe sxangxigxis. El simpla redakcio ni igxis land- kaj internacinivela Esperanta centro, komencis eldonadi librojn, organizi kursojn, kaj priservi la parolantojn de la Internacia Lingvo ne nur en Hungario sed ankaux internacie. Lastatempe la kvantoj de tiuj novaj taskoj jam komencis superi niajn laborfortojn. Ni devis repripensi la liston de niaj taskoj kaj determini ilian prioritaton, kaj fine ni decidis pri cxesigo de Eventoj. Malgranda fina venko Malmultaj scias, ke en la lastaj 3-4 jaroj al Hungario trafis "malgranda fina venko", ja cxiujare plurmil homoj, studentoj lernas nian lingvon por havi iun lingvo-ekzamenon pro sxtata preskribo kiel kondicxo por ricevi sian diplomon. (Temas pri pli ol 7000 studentoj nur en la jaro 2002...) Amare ni spertas, ke post la sukcesa ekzameno cx. 99 elcentoj el ili forturnassin de Esperanto, ja ne trovas nek tauxgan socian komunumon nek tauxgan utiligeblon de la lingvo. La nova projekto Ekde januaro do ni turnas nian atenton al nova sed tre malfacila projekto: disponigo kaj re-disponigo de faka literaturo en Esperanto. Ni invitas vin kunlabori, kunagadi en tiu sfero, ja mi estas konvinkita, ke gxi estas esenca kondicxo por estonto de nia afero. Detalojn pri gxi vi trovas en la titolpagxa artikolo. Informado? - Plu! Kompreneble ni ne plene forlasas la kampon de informado. Paralele al la internacia versio de Eventoj jam de pluraj jaroj aperadis ankaux hungarlingva suplemento, atinganta nur la hungariajn abonantojn. Tiu iama "suplemento" dauxre aperos kun la nomo Esperanta novajxletero "Hungariaj Eventoj". Plu funkcias ankaux nia interreta novajxagentejo RET-INFO. Se vi estas kontenta pri la redakta, selektada laboro de nia teamo, ni invitas vin aligxi al tiu servo. La abonkotizo estas nur simbola: 19 euxroj por A- landanoj kaj nur 10 euxroj por B-landanoj. Detalojn vi trovas en la pagxo 5. Por ebligi la utiligon de la aperintaj artikoloj, depost unu monato ni disponigos senpage la tutan 11-jaran enhavon de Eventoj en niaj interretaj pagxoj http://www.eventoj.hu En tiu retejo vi trovas ankaux la plu aperontan "Plenan Kalendaron" de Esperanto-Arangxoj, kaj informojn pri la novajxagentejo RET-INFO. Nun ni finas la historion de Eventoj. Tamen ni ne deklaras gxian definitivan cxeson: se la cirkonstancoj estos favoraj, eble iam ni revivigos gxin. Do, dankojn pro via pli ol 10-jara helpo, subteno, kunlaboro, eltenemo. Adiaux (aux eble gxis revido!) Multajn Esperantajn sukcesojn, kaj agrablajn jarfinajn festojn deziras al vi Laszlo Szilvasi kaj la tuta Eventoj-teamo http://www.eventoj.hu *************************************************************************** FAKA LITERATURO EN ESPERANTO ============================ Scienca kaj Teknika Esperanto-Biblioteko: STEB Lingvon oni lernas por utiligi gxin. La utuligo en fakaj terenoj tamen estas pli komplika ol la cxiutaga konversacio. Gxi postulas ne nur fakajn partnerojn, organizajxojn, sed ankaux terminarojn kaj fakajn tekstojn. Se oni volas uzi la lingvon en fakaj aferoj aux volas verki, traduki fakajn tekstojn, anticipe oni devas ekkoni la koncernajn fakajn terminojn. Gxuste en tiu tereno volas helpi nia projekto, la virtuala biblioteko Scienca kaj Teknika Esperanto"Biblioteko, STEB. La projekto havas 4 brancxojn: Hiperligoj Ni "cxasas", t.e. kolektas diversajn retpagxojn (ttt-pagxojn) kun faka literaturo dise en interreto, kaj faras hiperligojn al ili. Re-disponigo, rekomputiligo En nia historio jam estis eldonitaj plurcent vortaroj, studoj, libroj artikoloj kun faka enhavo, sed 99 %-oj de ili ne plu estas akireblaj. Necesas skani aux retajpi, kaj ree disponigi ilin en interreto por utiligo. Tio estas ege grava, cxar ecx se la malnovaj verkoj eble jam ne plu estas aktualaj, la terminaroj, esprimoj estas tre utilaj por nunaj fakuloj. Se iu NUN volus verki artikolon kun moderna enhavo, li ne devas "re-eltrovi la varman akvon", t.e. ne devas mem eltrovi cxiujn terminojn, sed devas esplori la jam faritan laboron de aliaj personoj. Post la rekomputiligo de malnovaj materialoj ni deponas ilin en interreto cxu en html-, cxu en alia populara formato. Novaj materialoj Se iu nun verkas fakan materialon, ni helpas pri gxia utiligo kaj atingeblo. Oni povas alsxuti ilin al interreto (kaj ni faras ligon al tiu retejo), aux oni povas alsendi ilin al ni, kaj ni mem deponos ilin en nia interreta servilo cxe Eventoj. Neeldonitaj manuskriptoj Ofte kiel rezulto de plurjara laboro ekzistas plurdekoj da diversaj manuskriptoj de fervoraj esperantistoj, kiuj ne trovis eldonejon por aperigi siajn fakverkojn. Tre ofte ili perdigxas, cxefe post la morto de niaj samideanoj. Por savi kaj utiligi ilin, en KAEST-2002 (Konferenco pri Aplikado de Esperanto en Scienco kaj Tekniko, Dobrichovice, Cxehio) ni anoncis nian pretecon servi kiel kolektejo de tiuj manuskriptoj. Oni do povas perposxte sendi ilin al nia adreso, kaj ni aux deponos ilin por posta utiligo aux ni enkomputiligos ilin - en ritmo de niaj laborkapacitoj. Nia adreso: Eventoj, pk. 87, HU"1675 Budapest, Hungario. Brancxoj, fakoj, formatoj La pretajn materialojn ni disponigos laux apartaj fakoj. Ni klopodas sekvi la sistemon de UDK (Universala Decimala Kod"sistemo) de bibliotekoj - tamen ni ne estas rigoraj en la prijugxo.Se ni havos plurajn materialojn en iu nova fako, ni malfermos apartan cxambron (dosierujon) aux subcxambron por ili - depende de la kvanto de la havataj fakaj materialoj. Por koncentri la fortojn, en la komenco ni kolektas fakajn materialojn unuavice en la kampo de t.n. realaj sciencoj (teknikaj fakoj). Se iu entreprenas kolektadon de fakaj materialoj en iu brancxo de t.n. "humanaj sciencoj" (lingvistiko, historio, literaturo, pedagogio ktp.), ni volonte helpas tiun agadon per aldono de hiperligo al tiu aparta kolektejo. (La disponigo de tiuj materialoj estas teknike pli facila, ja ili konsistas cxefe nur el tekstoj kaj bildoj). Se vi akceptas la defion zorgi pri iu el tiuj brancxoj, bv. kontakti nin! La materialon ni disponigas en formatoj, kiuj unuflanke estas vaste uzeblaj (html kaj pdf), aliflanke postulas ne tro da laboro (por esti operativa kaj ne perdi tro da tempo) - kiel ekzemple la formato *.doc. Por matematikaj kaj fizikaj verkoj ni preferos la disponigon en formato PDF, produktata cxu per la programo Tex cxu per Ventura (ambaux ili interne deponas la ekvaciojn en formo de tekstoj). Ni invitas vin kunlabori Ni tre dankas, se vi aktive kunlaboros en la projekto. Ni invitas vin esti "cxasisto" aux "faka respondeculo" aux foj-foje helpi en iu konkreta tasko, aux helpi per alia maniero. La "cxasistoj" vagadas en interreto, sercxadas diversajn Esperantajn fakajn materialojn - kaj informas la fakan respondeculon (aux nin) pri trovita nova materialo. La faka respondeculo (aux ni) kontrolas la retejon, kaj al tiu materialo ni aldonos hiperligon en STEB. La "faka respondeculo" klopodas plenigi la bretojn de STEB per materialoj de sia fako. Li celkonscie sercxadas materialojn en interreto en sia fako; - kontrolas la informojn de "cxasistoj"; - instigas homojn re-disponigi (skani aux tajpi) artikolojn, eldonajxojn de sia fako, kaj organizas tiun agadon; - helpas al ni en korektado de tiuj manuskriptoj en sia fako (skanitaj aux entajpitaj) - kiuj estis alsenditaj al ni; - laux kapablo eble li povas ankaux transformi la tekstojn al la formato html (sed tiu agado estas ne nepra, nur ebla). Kompreneble estas granda helpo por ni, se vi prenas nur iujn certajn taskojn de la faka respondeculo, ekzemple helpi en la retajpado de malnovaj tekstoj aux provlegi kaj korektadi ilin. Laux la gxisnunaj spertoj bedauxrinde tre granda parto de malnovaj eldonajxoj pro ilia malbona kvalito estas ne-skaneblaj, sed oni devas retajpi ilin. Tre ofte ili estis multobligitaj fotokopiajxoj de tajp- masxine skribitaj tekstoj. Estas tre bonvena la helpo kaj cxe laretajpado kaj cxe la provlegado, korektado de tiuj tekstoj. Por atingi la nunan staton de STEB ni elspezis jam multajn centojn de laborhoroj. Tamen estas evidente, ke se ni volas serioze realigi tiun projekton, perspektive tiu laboro bezonos iun konstantan kunordiganton, kiu duon- aux plentempe laboros nur por tiu tasko. La teknikan bazon certigis kaj certigos la E-centro Eventoj, sed ni estos dankaj, se vi kontribuos finance al la elspezoj, kostoj de la projekto. Jam malfermitaj dosierujoj (fakoj) Estas jam kelkaj dosierujoj, en kiuj jam trovigxas fakaj materialoj. Ili estas: - Vortaroj, terminaroj; - Agrokulturo; - Astronomio; - Biologio; - Ekonomio, komerco; - Fiziko; - Gxeneralaj sciencoj; - Ingxenieraj sciencoj - tekniko, mekaniko, elektrotekniko, elektroniko; - Juro; - Kemio; - Kibernetiko, komputilaj aferoj; - Matematiko; - Medicino; - Zoologio; Ceteraj, ankoraux ne kategoriitaj. Terminologia laboro Nia plej populara, plej vasta kaj plej gxenerale uzebla dosierujo estas "Vortaroj, terminaroj". Jen nuna stato de tiu cxi dosiero (Gxi dauxre kreskos!): - Reta Vortaro - La "Reta Vortaro enhavas apartajn fakvortarojn en plurdekoj de fakoj, momente la plej granda kaj valora projekto por fakaj terminoj. Lige al cxiuj fakoj indas komence viziti gxin; - Terminoj pri argilajxoj; - Astronomia Terminaro; - Astronomia fakvortaro Esp-franca; - Astronomia fakvortaro franca-esp; - Bakado kaj kukobakado (en la projekto Vo-Ko); - Besto-nomoj - provizora privata listo pri mamuloj kaj insektoj; - Betono kaj betonistaj laboroj, UDK 666.972:001.4; - Biciklo - vortolisto pri muntpecoj; - Birdoj; - Komunlingvaj nomoj de Europaj birdoj; - Birdonomoj en Esperanto por Hejma Vortaro; - 16-lingva intertraduka programo, kun bildoj; - Birdoj de Svedio en 17 lingvoj; - Birdovortaro dana-latina-esperanta; - Botaniko; - Fiziko - Fakvortaro pri fiziko. Esperanta"portugala; - Forsto - Forstista fakvortaro, "Lexiconsilvestre"; - Goo - terminaro - 1; - Goo - terminaro - 2; - Goo - redaktejo pri terminaro; - Insektoj - provizora listo pri nomoj de insektoj. - Wouter F. Pilger; - Jura Vortaro Esperanta-cxeha; - Kemio - la perioda sistemo de la elementoj; - Komputado, komputiloj, interreto: - Komputika Leksikono de Sergej Pokrovskij; - Komputika Leksikono de Sergej Pokrovskij (red. 24.); - Komputilaj esprimoj en PIV2 (Edmund Grimley"Evans); - Komputada Baza Terminaro de Kalckhoff kaj Pick (Munchen, 1985). eo/en; - listo de bazaj komputilaj fakvortoj de Martin Weichert; - komputila vortaro eo/en/fr kun LEGUMIN-dosiero; - La signoj de Askio (ASCII) de Edmund Grimley Evans; - Nomoj de kromsignoj de Edmund Grimley Evans; - Signo-kodoj laux ISO 8859; - Kvarlingva terminaro pri Interreto; - Terminoj kaj helpiloj; - Interretaj terminoj + mallongaj klarigoj; - Angla-Esperanta - vortlisto pri komputilaj aferoj. - Konstruado - Terminologia retejo de komisiono de TAKE; - Legomoj - nomoj por legomoj mangxataj en Nord"Okcidenta Euxropo . -Wouter F. Pilger; - Maristoj, sxipoj; - Matematika vortaro de Jan Werner: Esperanta"cxeha-germana. 3800 esprimoj, eldonita en 1990.; - Meteologia Terminaro - alia; - Montgrimpado kaj montmigrado (en la projekto Vo"Ko); - Muzika terminaro en Esperanto (roko kaj popo); - Plantoj - Listo de komunlingvaj nomoj de plantoj de Nord-Okcidenta Euxropo. - Wouter F. Pilger; - Potoj - Plurlingva vortaro pri potaj kaj potistaj vortoj - (en formato "RTF"); - Spicoj - [en STEB]; - Sxako; - Vo-Ko - Vortaroj kaj komputiko; - Terminologoa Komisono de TAKE (Asocio de konstruistoj-esperantistoj) + betona terminaro; - Teknika Vortaro cxeha-Esperanta; - Ventolado Terminareto pri ventolado en konstruajxoj (cxe TAKE-TK); - Terminareto pri vitokultivado (cxe TAKE-TK). Ceteraj: - Filozofio; - "Fundamentaj" vortoj; - Genealogio - plurlingva genealogia vortaro; - Landoj de la mondo (enciklopedieto el LA JARO); - Landoj kaj lingvoj de la mondo; - Naturkuracado diversspeca - Leksikono pri terminoj de divers-speca naturkuracado ("Nova Epoko"); - Naturkuracado diversspeca - Esperanta-rusa. Psikologio, inkluzive terminojn pri okultiso, precipe "sanigismo"; - Radikaro de Esperanto - La listo proponas ne nur cxiujn radikojn el PIV, sed ankaux de aliaj fontoj (Miroslav Malovec); - Baza Radikaro - Esperanto-Esperanto, cx. 2500 radikoj, cx. 25000 vortoj - cxe Wouter F. Pilger; - Sciencfikcio - Angla-Esperanta sciencfikcia glosaro kaj frazaro; - Skoltado 3-lingva, 9-lingva kaj 19-lingva; - Skriboj de la mondo; - Slango kaj jxargono; - Subvencipetoj; - Vintra Vortareto; - Vortaro familia hejma; - Tabua vortareto; - Pliaj vortaroj - sekcio pri diversaj vortaroj cxe Virtuala Esperanto- Biblioteko, VEB. Szilvasi Laszlo Rete: steb@forigu.eventoj.hu http://www.esperanto.hu/steb/ *************************************************************************** FAKA APLIKADO ///////////// Jan Werner: Betona terminaro ============================ Modelo por terminara agado Jan Werner delonge plenumas tre konscian laboron por evoluigo de la Esperanta termino-kreado kaj termin-uzado, por organizado kaj efektivigo de terminologia laboro. Konataj estas liaj Terminologia kurso, Matematika terminaro, internacia koresponda kurso de terminologio. La laboron por krei betonistan terminaron Werner komencis praktike en 1992, kiam li dum UK en Vieno prelegis pri rilato de individuaj kaj kolektiva laboroj je terminologio. La laboron poste partoprenis ankaux Willi Brandenburg (Germanio), Fabien van Mook (Nederlando), Dorde Obradovic (Slovenio), Josef Trojan (Cxehio), kontrole: Claude Longue-Epee (Francio) kaj Bronislav Cxupin (Rusio). En la jaro 2002 igxis preta jam matura (esence dua, sed plu provizora, publike testota) versio de la verko "Terminaro de betono kaj de betonistaj laboroj" baze en Esperanto, kun ekvivalentoj en la lingvoj angla, germana, cxeha. La 40-pagxa terminaro aperis en urbo Brno. Gxi enhavas 225 terminojn, kun esperantlingvaj difinoj de cxiu el la nocioj kaj kun po tri alilingvaj ekvivalentoj. Elektronika versio estos legebla en STEB cxe www.eventoj.hu ekde januaro. laux Interredaktore *************************************************************************** INTERRETO ///////// Ludu en Esperanto ================= Mihail Povorin kreis en mia TTT-ejo novan rubrikon: ludoj en Esperanto. Mi lastatempe trovis en la reto kaj esperantigis preskaux dudekon da ludoj. Ili cxiuj estas malgrandaj, simplaj, sed diversspecaj kaj ofte vere belaj. Ili povas utili por instruado, cerbotrejnado aux almenaux por plibonigo de la humoro. Ili trovigxas cxe: http://mpovorin.narod.ru/ludoj/ludoj.html Mihail Povorin Rete: povorin@forigu.yandex.ru *************************************************************************** www.esperanto.net ================= Pli ol 30.000 vizitoj monate Komence de junio UEA refunkciigis la retejon http://www.esperanto.net, kiu nun prezentas informojn pri Esperanto en 57 lingvoj (kaj la nombro kreskas). Ankaux la kvanto de la vizitantoj kreskas, kaj en septembro atingis 32000. Cxe sercxado de "Esperanto", la plej grandaj sercxmasxinoj (Google, AltaVista, Yahoo!...) montras la retejon kiel unuan. *************************************************************************** Tommy Dahl en Danio faris retan forumon por komencantoj. Gxi trovigxas cxe la adreso: http://www.egenserver.dk/phpBB2/. * * * Diskutgrupo pri lecionoj pri la itala trovigxas cxe: lecionoj@forigu.yahoogroups.com. * * * Konstruata retejo de Junularo Esperantista Svislanda trovigxas cxe: http://www.jesperanto.ch. * * * Retlisto por esperantistoj, kiuj filmos antaux IJK en Svedio trovigxas cxe: http://groups.yahoo.com/group/e"filmo/. * * * Esperantaj lerniloj, interalie la tuta fama romaneto "Gerda malaperis" trovigxas cxe: http://www.esperanto.org.br/eki/tekstoj. * * * Aperis nova senpaga E-kurso per retposxto por hispanlingvanoj. La kurso estas proponita de hispana retpagxaro, kiu disponigas al siaj legantoj plurajn senpagajn kursojn, i.a. pri lingvoj. La kurso trovigxas cxe: http://www.mailxmail.com/Idiomas/Esperanto.htm. *************************************************************************** MOVADO ////// Retposxta novajxagentejo: Ret-Info ================================== Ret-Info kolektadas novajxojn de la Esperanto-movado kaj de gxiaj instancoj, pri novaj servoj, pri faka aplikado, pri novaj interesaj Esperantaj retpagxoj, ktp. - sed ne okupigxas pri lingvaj kaj literaturaj demandoj. Mesagxoj de Ret-Info estas dissendataj per retposxto. La mesagxoj estas dissendataj regule, sed ne pli ol maks. 3-4 mesagxoj tage. La "Temo-rubriko" de mesagxoj cxiam komencigxas per la esprimo "ret-info:", do se vi havas tauxgan retposxtan programon, vi povas filtradi tiujn mesagxojn, kaj kolekti ilin en aparta dosierujo. GRAVE: La mesagxojn de Ret-Info oni povas libere utiligi en paperaj Esperantaj gazetoj (kun indiko de la fonto), sed oni NE RAJTAS plusendi ilin sen aparta permeso al iu ajn alia interreta forumo aux retlisto. Kiom kostas Ret-Info? Vi devas kontribui al la kostoj de la servo. La kotizo estas por: - A-landanoj: nur 19 euxroj por 12 monatoj; - B-landanoj: nur 10 euxroj por 12 monatoj. Vi povas iam ajn aligxi al ret-info (ekz. de aprilo gxis aprilo), do la abono ne ligigxas al kalendara jaro! Kiel aligxi al Ret-Info? Estas simple: Informu nin pri via aligxdeziro kaj samtempe pagu la aligxkotizon al iu peranto! Vi povas aligxi per la nuna reta formularo, aux vi povas sendi retposxtan mesagxon kun via deziro al ni, indikante vian: - retadreson; - plenan nomon; - adreson (minimume vian landon); - kaj la manieron de via pago (kiam, al kiu vi pagis/"os). La mesagxojn de "Ret-Info" ni komencas sendadi al vi POST la ricevo de la pago (aux post la ricevo de la mesagxo de via peranto). Kiel pagi la kotizon? La kotizon vi povas pagi: - al nia UEA-konto: ELLS-S (nepre indiku vian retadreson!); - al nia konto cxe Flandra E-Ligo: LSTD-A (nepre indiku vian retadreson!); - al niaj landaj kotizperantoj; - vi povas sendi en simpla, fermita letero ajnan konverteblan valuton al nia posxtadreso: pk. 87, HU-1675 Budapest, Hungario; - vi povas pagi al nia reprezentanto dum la UK aux IJK; - per kreditkartoj vi povas pagi cxe UEA kaj Flandra Esperanto-Ligo, FEL. Vi povas aligxi al la servo Ret-Info iam ajn, do ne nur en januaro, kaj la mesagxojn vi ricevas en 12 monatoj. Rilatoj al Eventoj La novajxagentejo "Ret-Info" estas funkciigata de la Eventojteamo. La papera versio de Eventoj cxesos en fino de 2002, sed kompreneble dauxre funkcios la novajxagentejo Ret-Info. (La novajxagentejo "ret-info" kaj la papera "Eventoj" estas 2 malsamaj aferoj.) Aligxu al la novajxservo hodiaux, ja gxi estas farata gxuste por Vi! Starante je via dispono: Laszlo Szilvasi kaj la Eventoj-teamo Rete: ret-info@forigu.eventoj.hu *************************************************************************** Esperanto-katedro en Tagxikio ============================= Ekde septembro en la Kaukazia Laika Instituto en Mahacxkala, Respubliko Dagestan, Rusio, oficiale funkcias Katedro de Internacia lingvo Esperanto. La estro - Abdurahman Junusov, iama redaktoro de Eventoj. Studentoj de la fakultatoj: dizajna, religioscia, komputila k. a. studas E-on. Estas tre dezirindaj kaj bonvenaj la kuragxigaj leteroj, informoj ktp. Abdurahman Junusov Ab/k 74, RU-367000 Mahacxkala, Respubliko Dagestan, Rusio Rete: junusov@forigu.dagestan.ru *************************************************************************** Esperanto antaux la franca! =========================== En perfektiga kunveno por ekzamenantoj - la 23-an de novembro 2002 - reprezentanto de ITK (Perfektiga Centro Fremdlingva) raportis pri la stato de ekzamenitoj pri lingvoj en la jaro 2002. Ekzamenitaj estis 154.000 personoj pri 20 akredititaj lingvoj en 73 ekzamenejoj de 28 urboj en Hungario: en la gradoj supera (5%), meza (70%) kaj baza (25%). La plej altnombre elektitaj lingvoj estis la angla (53,1%), la germana (33,8%), la ceteraj (13,1%). La promiloj (!) de Esperanto 11-obligxis dum la lastaj kvin jaroj: - en 1998 - 0,4; - en 1999 - 0,6; - en 2000 - 1,4; - en 2001 - 2,3; - en 2002 - 4,6. Per tiu cxi sukceso nia Lingvo Internacia, nun en la tria loko, estas antaux la franca lingvo! En la jaro 2002 sume iom pli ol 7000 personoj enskribigxs por sxtate rekonitaj lingvoekzamenoj pri Esperanto (ni ne forsilentu: kun 59 %-a sukceso la unuan fojon). La E-instruado en Hungario - kompreneble - havas ankoraux multe da problemoj, tamen ni diru kun ioma fiero, ke tiu cxi jaro estis sukcesa por nia E-movado. Estu gratulataj tiuj, kiuj kontribuis al tio. Tibor Papp *************************************************************************** Progreso en Irano! ================== Irana Esperanto-Centro okaze de la malfermo de sia nova oficejo arangxis specialan ceronomion la 24-an de Azar 1381 (15-an de decembro 2002) honore la naskigxtagon de Zamenhof. La ceronomio komencigxis ekde 17-a kaj dauris gxis la 19-a horo. Okazis prelegos de d-ro Hosein Vahidi kaj d-ro Mohammad Karamudini. Aktualaj perslingvaj informoj cxe: http://esperanto.persianblog.com/. Reza Torabi *************************************************************************** Profesie agadi por la lingva egaleco ==================================== Dafydd ap Fergus respondas Dafydd ap Fergus, gxenerala sekretario de Euxropa Esperanto-Unio kaj brusela korespondanto de La Ondo de Esperanto, LOdE, estas unu el la gvidantoj de la Brusela Komunikadcentro. LOdE: Cxu la Brusela Komunikadcentro jam ekzistas? DF: La Centro ekas. Grave estas ke ni plenumas niajn celojn laux la interkonsentoj de Euxropa Esperanto-Unio (EEU) kun UEA. Tio signifas starigi dauxran komunikadcentron kiu, pere de agado pri kaj por lingva egaleco cxe internaciaj kaj naciaj organizoj, politikistoj kaj jxurnalistoj, plibonigos kaj la publikan bildon de Esperanto kaj lingvan konscion. LOdE: Kion fakte signifas "plibonigi la publikan bildon de Esperanto"? DF: Mi klarigas per ekzemplo de lingva diskriminacio. Ekde du jaroj, EEU (www.lingvo.org) atentigas politikistojn kaj jxurnalistojn pri la kreskanta nombro de dunganoncoj fare de internaciaj organizoj kaj firmaoj kiuj sercxas nur denaskajn parolantojn de la angla ("Englisx mother tongue"). Cxi tiu agado kontraux lingva diskriminacio estas vizitkarto por EEU. Gxi ebligas al mi, kiel al oficisto de EEU, viziti politikistojn kaj euxropajn oficistojn por pritrakti la problemon de lingva diskriminacio. EEU ankaux faros proponon por studprojekto pri lingva diskriminacio. Se ni ricevos la financadon, ni povos inviti junan esperantiston al Bruselo por helpi kun la studo. LOdE: Sed kiel tiu agado kontraux diskriminacio rilatas al Esperanto? DF: Lingva diskriminacio estas grava atenco kontraux la interna ideo de Esperanto. Politikistoj unue devu respekti la bazan principon de la lingva egaleco. Nur poste Esperanto havos sxancojn. Nun la helpantoj de politikistoj tuj forjxetas leterojn kaj elektronikajn mesagxojn de esperantistoj, kiuj proponas Esperanton kiel solvon. Do, ni devas unue konvinki homojn pri la graveco de la lingva egaleco antaux ol politikistoj konscios pri Esperanto kiel ebla solvo. Kaj, plej grave, aliaj lingvaj asocioj kiel la francaj kaj germanaj, nur defendas la proprajn lingvojn kaj interesojn. La Esperanto-komunumo defendas la bazan principon de la lingva egaleco por cxiuj kaj cxie. LOdE: Cxu la malgranda neregistara organizo, kiel Euxropa Esperanto-Unio, kapablas devigi euxropajn politikistojn respekti lingvajn rajtojn? DF: Jes. Ni jam atingis rezultojn, ekzemple, rilate lingvan diskriminacion. Ministroj en Belgio, Francio kaj ankaux anoj de la Euxropa Komisiono, publike konsentis kun Euxropa Esperanto-Unio pri lingva diskriminacio kontraux nedenaskaj parolantoj de la angla (rigardu cxe www.lingvo.org). Kompreneble EEU sekvas aliajn kazojn de lingva malegaleco. Ekzemple, Euxropa Komisiono devigas preskaux cxiujn landojn en orienta kaj meza Euxropo traduki legxojn kaj aliajn dokumentojn anglen. Poloj, cxehoj auxslovakoj devas komunikigxi nur angle kun euxropaj oficistoj rilate agrarajn aferojn. Cxi jare, preskaux cxiuj muzikgrupoj kantas angle cxe la Euxropa Kantkonkurso. Estas multaj ekzemploj de lingva malegaleco, kiujn baldaux EEU kapablos publike kaj profesie kritiki. LOdE: Cxu eblas profesie kaj publike kritiki politikistojn? DF: Jes. Mi estas okcidenta euxropano kaj ankoraux juna! Unue, ni devas farigxi alloga asocio: malgranda kaj modesta speco de lingva Greenpeace aux Amnesty International, kiun normalaj homoj finance kaj morale subtenas. Por atingi tiun celon, ni unue konstruas kaj plibonigas la organizan strukturon de EEU. Gxi, ekzemple, baldaux kapablos dissendi gazetarajn komunikojn kun klaraj starpunktoj kaj ankaux produkti neuxtralajn informojn pri lingvaj problemoj. Kompreneble, la agado estos cxefe bazita sur la laboro de esperantistaj volontuloj kaj kunlaborantoj. Tamen gxi estas profesia "produkto". La rezultoj estos tre baldaux videblaj pere de nia retejo. Ankaux mi esperas ke la rezultoj estos baldaux videblaj dank' al artikoloj en nacilingvaj jxurnaloj. LOdE: Kiajn konkretajn pasxojn faros la Komunikadcentro en la venontaj monatoj? DF: Ni baldaux luos ejon en Bruselo, ne malproksime de la euxropaj instancoj. Dum la lastaj kvar monatoj, krom miaj vizitoj cxe politikistoj, mi cxefe laboras en la Euxropa Parlamento kaj hejme, pere de la interreto, kun E-kunlaborantoj. Nun ni havas plian financadon, aldone al la baza sumo de 36 000 euxroj por 2002, kiu ebligos la Komunikadcentron finance subteni junan praktikanton. Kaj kunlaboranto nun neprigas, kompreneble, la luadon de oficejo. La financa situacio de la Komunikadcentro estas garantiita por la venontaj du jaroj. Tio donas tempon sercxi aliajn financfontojn, cxu cxe Euxropa Komisiono, cxu cxe privataj organizoj, firmaoj kaj homoj. La sumo de 36 000 euxroj por 2002 ne estas multe en la okcidenteuxropa urbo Bruselo, post la impostoj, luo de oficejo, kaj cxiuj aliaj elspezoj. LOdE: Kiujn problemojn vi jam havas? DF: Estas tro da laboro! Mi devas komenci ekde nulo. Ankoraux mankas bonaj adresaroj de jxurnalistoj kaj politikistoj. EEU ankoraux konstruas reton de kunlaborantoj. Ni devos baldaux elekti kunlaboranton, lui oficejon, acxeti plian komputilon, ktp. Esperantaj asocioj antauxe ne multe okupigxis, en profesia maniero, pri lingva politiko en alloga kaj "normala" maniero por jxurnalistoj. Kaj la esperoj de esperantistoj estas ege altaj! Intervjuis Aleksander Korjxenkov La Ondo de Esperanto. 2002/4 (90) fonto: http://ttt.esperanto.org/Ondo/ *************************************************************************** Zamenhof-tago en Malto ====================== La Malta Esperanto-Societo okazigis Zamenhof-tagon la 15-an de decembro cxi jare per bankedo cxe apudmara hotelo. Oni auxskultis por la unua fojo novan himnon kun versoj de la prezidanto D-ro Carmel Mallia kaj muziko de s-ro Carmelo Borg, malta elstara muzikisto kaj direktisto. La kantatan himnon akompanis perpiane s-ro James Vella Bondin. LaVojo Rete: lavojo@forigu.melita.net *************************************************************************** ORGANIZAJ DEMANDOJ ////////////////// Membro-Membron! =============== Se cxiu el ni akirus nur unu novan membron, UEA kaj TEJO duobligxus. Multaj esperantistoj membrigxus en UEA / TEJO, se iu proponus tion al ili! La kampanjo Membro-Membron! - estas samtempe konkurso. Gxi dauxros gxis la fino de januaro 2003. Cxiu membro de UEA kaj TEJO, kiu akiros novan individuan membron (en ajna kategorio), ricevos libropremion kaj lia nomo aperos en la Revuo Esperanto. Unu konkursanto (decidos loto) ricevos la novan Plenan Ilustritan Vortaron de Esperanto. Ekzempleron de la nova PIV ricevos ankaux membro, kiu akiros la plej multajn novajn membrojn. La lotumado okazos la 10-an de febuaro 2003. La rezulto aperos en la marta numero de la revuo. La kondicxoj: bonvolu rete aux skribe informi la redaktoron (Stano Marcek, revuo@forigu.uea.org) ke vi akiris novan membron: - skribu vian nomon; - vian UEA-kodon; - la nomon kaj la adreson de la (de vi akirita) nova membro. Post alveno de la kotizo (eblas ankaux donaci gxin!) vi eniros la konkurson. Helpu ankaux vi vastigi nian komunumon! *************************************************************************** INSTRUADO, ILEI /////////////// instrumaterialoj en Esperanto ============================= La fama instituto Massacxussets Institute of Tecxnology, MIT, Boston, Usono, ekas disponigi elektronike per la reto sian instrumaterialon. Videblas "Open Course Ware" (malfermita kursmaterialo), kiu sekvas la filozofion de liberaj programoj, liberigante la uzadon por ke gxi servu profiton de multaj personoj, kaj por ke gxi kresku per aldono de materialoj. Unu el la ebloj estas, kompreneble, gxia traduko. Se oni volas traduki gxin, ekzemple al Esperanto, oni povas uzi gxin libere. Momente ankoraux ne estas tre multaj materialoj tie, sed la ideo estas havi tie la tutan materialo de MIT, inkluzivante ecx kelkajn vidfilmojn. Jozefo Lunazzi el [Nova Sento] *************************************************************************** Baza Esperanta radikaro ======================= Antaux ne longe aperis utila libro por esperantistoj, Baza Esperanta radikaro de Wouter F. Pilger. La radikaro enhavas pli ol 2700 radikojn, kiujn gxi klarigas per kutimaj kaj elementaj Esperantaj vortoj. Gxi estas aparte utila por tiuj, kiuj ne havas Esperanto-vortaron en sia propra lingvo, aux la vortaro estas ne suficxe ampleksa, sed gxi estas rekomendinda al cxiu ajn, kiu helpe de Esperanta-Esperanta vortaro volas lerni, pensi senpere en Esperanto. La libron eldonis Universala Esperanto Asocio. Gxi mendeblas cxe: Libroservo de UEA Niuwe Binnenweg 170. NL-3015 BJ Rotterdam, Nederlando Rete: libroservo@forigu.co.uea.org *************************************************************************** GAZETOJ /////// Revuo Esperanto: Ankaux en elektronika versio! ============================================== Ekde la januara numero revuo Esperanto estos presata en Slovakio -pli rapide, pli malmultekoste kaj ecx iom pli kvalite ol antauxe. Tio interalie signifas, ke Stano Marcxek, la redaktoro de la revuo, ekde nun estos prizorganta gxian preparadon de la kolektado de la informoj gxis la enposxtigo. Nur la provlegado okazos, kiel antauxe, en Roterdamo. Alia novajxo pri la revuo estas, ke en la nova jaro cxiu membro-abonanto de UEA rajtos mendi aldone al la papera revuo ankaux gxian elektronikan version - kiu povas esti en la formatoj PDF, simpla teksto aux HTML. La elektronika versio estos liverata tuj post la finredakto de cxiu numero kaj tiel atingados la membrojn je unu-du semajnoj pli frue. Por mendi la elektronikan version oni skribu al reto@forigu.uea.org, indikante sian UEA-kodon. Eksperimente la elektronika versio estas abonebla ankaux por nemembroj, sed nur se ili logxas en B"landoj. La kosto de la servo por ili estas fiksita kiel duonigita B-landa abonkotizo: 7,50 euroj. La abonojn akceptas UEA- perantoj en cxiuj landoj. Gazetaraj Komunikoj de UEA, 161 *************************************************************************** FILMOJ ////// Viedo-festivalo =============== Al la 5-a festivalo de video-filmoj en Esperanto, organizita de la E- Societo en Maribor komence de novembro, sendis siajn filmojn auxtoroj el Francio, Auxstralio, Kroatio, Nederlando kaj Slovenio. En la brancxo "Artaj filmoj" la internacia jxurio atribuis la unuan premion al la filmo "La Tukoj" de Bernard Celine (Francio). En la brancxo "dokumentaj filmoj" la jxurio ne aljugxis premiojn. La 6-a video-festivalo okazos en oktobro 2003 same en Maribor. Zlatko Tissxljar Rete: zlatko.tisljar@forigu.siol.net *************************************************************************** LIBROJ ////// Vespermangxoj ============= La libro estas kolektajxo de retmesagxoj senditaj de Zoran Ciric al amikoj dum la NATO-atako al Jugoslavio en 1999. Gxi rakontas pri la travivajxoj de juna e-isto dum militaj kondicxoj. Persona, originala atesto de junulo, kiu per malfermitaj okuloj rigardas la mondon, kaj politikon, kaj plu - malgraux la bomboj - esperas kaj laboras por paco kaj por la Tero. Aldone aperas en la verko kronologio pri la bombado kaj oficialaj interkonsentoj pri la transpreno de Kosovo fare de UN. La 68 pagxa libro mendeblas kontraux 6 EUR de: Flandra Esperanto-Ligo Framkrijklei 140. BE-2000 Antwerpen, Belgio Rete: retbutiko@forigu.fel.esperanto.be *************************************************************************** MALLONGE //////// Inter 08-10. 11. 2002 okazis en la Pedagogia Universitato de Karakaso, Venezuelo, la 9-a Tutlanda Renkontigxo de la venezuelaj esperantistoj por festi la 90"jarigxon de la Venezuela Esperanto-Asocio fondita en la urbo Maturin. Por festi tiun datrevenon venis samideanoj el Kolombio, do la evento farigxis la 1-a Venezuelo-Kolombia Esperanto"Renkontigxo. * * * Zamenhof-Bankedo okazas apud San Francisco en Berkeley, Kalifornio dum la tuta posttagmezo de la 12-a de januaro 2003. Oni povas trovi detalojn. * * * Inter la 14-15-a de decembro 2002 okazis la 34-a Korea Kongreso de Esperanto en urbo najbare al Seulo. * * * Okaze de Zamenhof-Tago 2002, Kroata Esperanto-Ligo lancxis kompaktdiskon de Vida Jerman kaj Neven Mrzlecki sub titolo "Brazila akvarelo". La festo okazis la 16-an de dec. en Hotelo Internacional, Zagreb. * * * Estis organizitaj du Zamenhof-tagoj en Belgio la 15"an de decembro en Calamine kaj la 17-an de decembro en Liege. * * * Oszkar Princz, gxisnuna cxefsekretario de Hungaria Esperanto-Asocio, HEA abdikis pri lia membreco en la estraro de HEA ekde la 1-a de decembro. *************************************************************************** KORESPONDI DEZIRAS ////////////////// 21 j. frauxlino, studento pri historio. Adreso: Dominique Vieira, Rua H-96 quadra 167 lote 18b, Cidade Vera Cruz Ap. de Goieonia-go BR-74936-490 Brazilio, rete: guardiaodoportal2@forigu.bol.com.br. * * * 21 j. komencanto. Interesoj: teatro, muziko, legi, lingvoj, historio, lernejo. Adreso: Erik Winsor, 625 W. 27th Ave. Kennewick, WA-99337 Usono, rete: Vampyre625@forigu.aol.com. *************************************************************************** NI MENCIAS ////////// La lastaj tagoj de Ada, Adusxka. Eld.: G. C. Fighiera, Torino, 2002. 26 p. Je diversa temo - intervjuoj de Dimitar Hagxiev kun la veterano de la E- movado. Nikola Alekiev. Eld.: Venelin Mitev, Sofio, 2002. 26 p. Esperanto ABC. Jon Rommesmo. Eld.: Esperantoforlaget, Oslo, 2001. 34 p. Malgranda gvidlibro pri Moskvo. Nikolao Gudskov, Natalia Arolovicx. Eld.: Impeto, Moskvo, 2000. 90 p. La bluoj modrine. Vesna Parun. Eld.: Internacia Kultura Servo, Zagreb, 1999. 146 p. Pulsas la viv'. Lucija Borcxicx. Eld.: Internacia Kultura Servo, Zagreb, 2001. 130 p. Leon'-vilagxo. Tibor Kristaly. Eld.: Tibor Kristaly, 2000. 12 p. *************************************************************************** "Eventa ludkvizo" ================= Gxustaj respondoj al la demandoj aperintaj en n-ro 240. 1. De kiam oni povas uzi Esperanton kiel lingvon de sendata telegramo? C. Ekde 1925 2. Kiam oni aldonis la unuan fojon posxtmarkon kun Esperanto-teksto en Sovetio? A. En 1925 3. Kion signifas la mallongigo SES? A. Spirita Eldona Societo * * * Gxustaj respondoj al la demandoj aperintaj en n-ro 241 1. De kiam oni povas uzi Esperanton kiel lingvon por sendi leteron al Avo Frosto? C. Ekde 2002 2. Kiam okazis la unu konferenco pri instruado de Esperanto, kiun iniciatis la Instituto J. J. Rousseau? B. En 1922 3. Kion signifas la mallongigo TOLE? B. Tutmonda Ortodoksa Ligo Esperantista * * * Ni dankas vin, ke vi kunludis! *************************************************************************** INTERESE //////// Graveco de la mangxajxoj en nia vivo ==================================== La japanoj mangxas tre malmulte da grasajxo kaj suferas je malpli da korinfarktoj ol britoj kaj usonanoj. Male, la francoj mangxas multe da grasajxo kaj same suferas je malpli da korinfarktoj ol la britoj kaj usonanoj. La japanoj trinkas tre malmulte da rugxa vino kaj suferas je malpli da korinfarktoj ol la britoj kaj usonanoj. La italoj trinkas ekscesan kvanton de rugxa vino kaj same suferas je malpli da korinfarktoj ol la britoj kaj usonanoj. Konkludo: mangxu kaj trinku kion ajn vi volas; la mortiga faktoro estas paroli la anglan. *************************************************************************** Diferenco inter mondpartoj ========================== En UN oni decidis okazigi tutmondan opini-enketadon, kaj prezenti al multaj personoj la jenan demandon: "Bonvolu esprimi vian sinceran opinion pri la ebla solvo pri la manko de nutrajxoj en la cetera mondo." La esploro komplete malsukcesis cxar: - en Afriko oni ne sciis kio estas "nutrajxoj". - en okcidenta Euxropo oni ne sciis kio estas "manko". - en orienta Euxropo oni ne sciis kio estas "opinio". - en centra Ameriko oni ne sciis kio estas "bonvolu". - en orienta Azio oni ne sciis kio estas "sincera". - en Usono oni ne sciis kio estas la "cetera mondo". Kaj... - en la Mezoriento oni ne sciis kio estas "solvo"... ************************************************************************** ************************************************************************** EVENTOJ, n-ro 244, 2/decembro-2002 Internacia sendependa gazeto pri la Esperanto-movado. Reg.nr: B/TSZL/85/1991. ISSN 01215-959 X Eldonas LINGVO-Studio kaj Kultura Esperanto-Asocio. HU-1675 Budapest, pf. 87. Tel./fakso: +36-1-2828885. Retposxto: redaktoro@forigu.eventoj.hu Retpagxo: http://www.eventoj.hu/ Aperas dusemajne. Redaktas: Axel Orszag-Krysz Respondeca eldonanto kaj cxefredaktoro: Laszlo Szilvasi. Oficeja kunlaboranto: Istvan Meszaros La redakcio ne nepre konsentas pri la enhavo de unuopaj artikoloj, kaj ne respondecas pri la anonc-enhavoj. ************************************************************************** **************************************************************************