Eventoj n-ro 0058, 2/julio - '94, retposxta versio *************************************************** ENHAVO ////// Titolpagxe: - Kiel uzi la lastan rezolucion de Unesko? - Esperantlingva telefonkarto! - Euxropa Esperanto-Festivalo: preskaux 400 partoprenantoj Anonco: - PASPORTA SERVO Kluba vivo: - Kiel la kluboj travivu? Esperanto aplikata: - Hobiistoj - Arangxoj por entreprenistoj - Internacia simpozio pri entreprenado pere de E-o Anonco: - Anonctarifoj Arangxoj: - Tejo invitas al Prago - Roza Monto 94 - 20-a Internacia Foiro de Esperanto-Turismo - IS-o-o-o! - Dua Internacia Tendaro Libroj: - Tabuaj vortoj Hungara angulo: - *** Movado: - Esperanto en Torina universitato - Laborgrupo por Esperanto en Euxropa Unio - Mondpaca monumento en Nepalo - INOE repensas - Esperanto-programo en televido - Pasporta servo - nur sekvajare - Ne plu mi estas juna ILEI: - Regularo de Internacia Konkurso por lernejanoj - Cxu oni rajtas instrui Esperanton en Francio? Historio: - Raymond Schwartz centjara Reagoj: - Neuxtraleco estas imanenta parto de la noosfera idento de Esperanto Anonco: - * Lingvo: - Rauxpoj Movada humuro: - Cxu profetajxoj Kulturo: - OSIEK-kandidatoj La leganto: - * Anonco: - Kaptu la sxancon ************************************************************************* TITOLPAGxE ////////// Kiel uzi la lastan rezolucion de Unesko? ======================================== Cirkulera letero al la Landaj Asocioj ------------------------------------- Kiel informis ankaux Esperanto, la 27-a Gxenerala Konferenco de Unesko akceptis novan rezolucion pri Esperanto. Dauxris ses monatojn por ke la Unesko-Sekretario havigu al UEA la oficialajn dokumentojn pri tiu decido, sed UEA jxus ricevis ilin en ses oficialaj lingvoj de Unesko. La celo de cxi-tiu cirkulero estas klarigi la enhavon de tiu decido kaj gxian utilon por Landaj Asocioj, kiuj devas iniciati la sekvan pasxon. Statuso de la rezolucio ----------------------- Temas pri amendo de la dujara Programo de Unesko, 1994-1995, en la parto kiu koncernas "edukadon por paco, homaj rajtoj kaj demokratio". La amendo konsistigas parton de la Raporto de la Kvina Komisiono de la 27-a Gxenerala Konferenco. Tiu raporto estos publikigita kun aliaj raportoj de la Komisionoj en septembro 1994. Gxi ne aperos en la volumo de rezolucioj, kiu aperis jam antaux kelkaj monatoj kaj kiu enhavas nur la cxefajn decidojn de la Konferenco. Enhavo de la rezolucio ---------------------- Post la enkondukaj paragrafoj, kiuj ne speciale koncernas nin, la rezolucio enhavas tri petojn. Du el ili koncernas nur la Sekretarion (nome de la Gxenerala Direktoro), kaj petas enmeti informojn pri Esperanto en du venontajn eldonajxojn. La tria peto koncernas la naciajn registarojn. Tiu cxi tria peto al la sxtatoj-membroj de Unesko postulas la aktivan intervenon de niaj Landaj Asocioj. La tria peto aludas al la rezolucio pri Esperanto el la jaro 1985, kiu ja aperis en la volumo de rezolucioj de la 23-a Gxenerala Konferenco. La koncerna parto de la rezolucio el 1985 tekstis (en Esperanta traduko): "La Gxenerala Konferenco... invitas la Sxtatojn-Membrojn marki la centjarigxon de Esperanto per konvenaj arangxoj, deklaroj, eldono de specialaj posxtmarkoj kaj simile, kaj instigi al la enkonduko de studprogramo pri la lingvo-problemo kaj pri Esperanto en siaj lernejoj kaj siaj institucioj de supera edukado". La nova rezolucio nun "petas la sxtatojn-membrojn raporti pri la agado plenumita kiel sekvo" de la supra propono, "precipe koncerne la studprogramojn pri Esperanto kaj iliajn rezultojn". Uzado de la rezolucio --------------------- Surbaze de cxi tiu nova rezolucio, cxiu Landa Asocio de UEA en Membro- Sxtato de Unesko (t.e. pli-malpli cxiu sxtato de la mondo escepte de Britio, Usono kaj Singapuro) povas peti tian raporton de sia registaro. Tamen, en multaj landoj la registaro ne volos mem pretigi la raporton, kaj prefere petos la helpon de tauxga fakulo rekomendita de la Landa Asocio. Tiel, ekzemple, Auxstralia Esperanto-Asocio jam kontaktis la auxstralian registaron kaj proponis, ke eksambasadoro Ralph Harry verku raporton kiun la registaro povas poste liveri al Unesko. En tiu maniero la faktoj pri la instruado de Esperanto en difinita lando povas eniri oficialan registaran raporton. Kial havigi tian raporton? Unue, por havi dokumentan bazon por sekvaj proponoj al la registaro, aprobi Esperanton kiel studfakon en bazaj, mezaj aux superaj lernejoj. Due, por krei bazon por la sekva pasxo cxe Unesko: oficiala raporto pri la instruado de Esperanto, kaj nova rezolucio, kiu pli forte rekomendas gxin. Ebla agad-skemo --------------- Jen skizo de la pasxoj, kiujn sekvu Landa Asocio por utiligi la rezolucion. Kompreneble, gxi estas nur propono, kiu ne nepre konvenas al la cirkonstancoj en cxiu lando. 1. Trovu personon, prefere profesian edukiston je universitata nivelo, kiu pretas kompili raporton pri la instruado de Esperanto (kaj pri "studprogramoj pri la lingvo-problemo") en via lando, laux favora sed fake serioza maniero. 2. Esploru, kiu fako de la registaro respondecas pri rilatoj kun Unesko, kaj al kiu respondeculo vi devos skribi. 3. Verku koncizan peton, kun la teksto de la rezolucio en via lingvo kaj en la preferata oficiala lingvo. Atentigu, ke via fakulo indikis sian pretecon verki tian raporton laux la peto de la registaro. 4. Gxentile sed persiste insistu, ke via registaro mendu la raporton deziratan de Unesko. 5. Zorgu, ke via fakulo ricevu cxiun bezonatan helpon por verki la raporton. 6. Zorgu, ke la preta raporto estu aprobita de la registaro kaj plusendita al Unesko, kun kopio al UEA kaj al via landa asocio. Mi substrekas, ke UEA konsideras tiun agadon de la Landaj Asocioj tre grava. Bonvolu maksimume profitu cxi tiun okazon! Mark FETTES, estrarano de UEA pri informado kaj eksteraj rilatoj ************************************************************************* Esperantlingva telefonkarto! ============================ Dank' al la dauxra klopodo de Vladislav Hasala, la cxeha nacia telefona kompanio TELECOM aperigis porokazan telefonkarton kun Esperanta teksto - unuan fojon de la E-historio. Sur unu flanko estas foto de la cxi-jara SAT-kongresejo, sur la alia flanko trovigxas reklamo por la esperantista entrepreno "La Espero" (kaj la organizo Amnestio Internacia). La karto estis eldonoita en entute 2500 ekzempleroj. Pro la malgranda kvanto gxia valoro igxis jam nun granda ankaux inter kolektantoj. Por pliaj detaloj kontaktu: Vladislav Hasala, Pk 36, CZ-69662 Starnize, Cxehio, Fakso: +42-631-2079 ************************************************************************* Euxropa Esperanto-Festivalo: preskaux 400 partoprenantoj ======================================================== La Euxropan Esperanto Festivalon partoprenis cx. 380 homoj el 22 landoj. En kadro de la festivalo okazis i.a. bone sukcesinta konferenco pri "Minoritata Lingvouzo en Euxropo", okazis kunsidoj pri kunlaborebloj en la Euxropa E-Forumo, prezentis sin la organizo "Monda Turismo", kunsidis AFEL ktp. Inter la rezultoj de la Festivalo elstaras la neformala decido de pluraj aktivuloj okazigi internacian (eble UEA-) seminarion pri la strategiaj demandoj sekvajare printempe en Esztergom, far LINGVO-Studio, Hungario. Pli detala raporto pri la festivalo aperos en la sekva numero. ************************************************************************* KLUBA VIVO ////////// Kiel la kluboj travivu? ======================= Por kio la kluboj? ------------------ Esperanto-komunumo jam pro tio estas komunumo, ke la homoj kontaktas. La cxefa konstanta formo de la kontaktoj estas lokaj renkontigxoj - ja partopreno en la internaciaj renkontigxoj okazas por cxiu unuopa persono, ecx la plej aktiva, nur malofte. Sendube, ekzistas personoj, kiuj la konstantajn kontaktojn (ne plu) bezonas, ili efektivigas sian esperantecon alimaniere (ekz., kelkaj verkistoj ks.), sed ne ili estas la plimulto de la verda popolo. Do, la komunumo kaj movado ekzistas reale nur, se ekzistas la kluboj. La E-klubo plenumas kelkajn funkciojn: 1. Propagando-disvastigo. 2. Instruado. 3. Lingva perfektigo de komencantoj. 4. Rivelo kaj funkciigo de kapabloj kaj talentoj de homoj (instruistoj, artistoj, verkistoj, propagandistoj...). 5. Stabiligo de la loka komunumo per parolpraktiko, aktivado, kolekto kaj uzo de biblioteko ktp. 6. Homa kontentigo de la membroj pri amika komunikado (same kiel ajna neesperanta klubo!). 7. Kontaktigo de la lokaj esperantistoj kun la E-komunumo; partoprenigo de la membroj en la E-vivo, disvastigo de gazetoj kaj libroj, ks. 8. Stabiligo de la pozicio de loka esperantistaro en la (makro)socio. Parto de la taskoj (ekz., instruado kaj propagando) povas efektivigxi ekster la klubaj kadroj, per unuopuloj, en lernejoj ktp., sed sen partopreno en la kluba vivo la homoj, ecx potencialaj aktivuloj, preskaux ne havas realan sxancon resti en la movado kaj vere aligxi al la e-komunumo. Certe, ne cxiu klubo plenumas cxiujn menciitajn taskojn, kaj se jes, ne cxiam efike, sed cxiam preferindas ekzisto de ecx malbona klubo ol plena manko de iu ajn. Finfine, ecx se la sola aktiveco estas amikaj renkontigxoj foje semajne kun te- aux kaftrinkado, la klubo plenumas iun pozitivan socian rolon, donante kontentigon al kelkaj homoj; ecx tiukaze la neaktivaj homoj ricevadas iujn informojn pri la E-vivo kaj havas principan eblecon reaktivigxi (kio ja nemalofte okazas). La vivofazoj ------------ La klubo estas cxiam viva organismo. Gxi havas siajn junagxon, maturagxon, povas maljunigxi (sed ja ankaux rejunigxi!) kaj morti - sed ankaux povas naski klubon-infanon... La lasta plej gravas - vere bone funkcianta klubo, kiu estas amika societo, povas havi de 20 gxis 40 membrojn. Malpli ol 20 kutime ne suficxas por bone plenumi cxiujn bazajn klubajn taskojn; pli ol 40 jam ne povas konsistigi bone kontaktantan interne amikan societon. Tro da homoj nature disfalas je kelkaj malgrandaj grupoj, komencigxas rivaleco, kvereloj kaj - perdigxo de "margxenuloj". Tiam la sola savrimedo estas disdivido de la klubo. Por ke tio estu pace, la nova "fila" klubo havu specialigxon pri iuj certaj taskoj, sed tio devas veni ne el artefaritaj arbitraj konsideroj, sed de la veraj preferoj de la homoj. Ofte, ecx post tre sukcesa kurso, novaj jam iom parolantaj esperantistoj ne integrigxas en la jam ekzistantan klubon kaj malaperas. Tio havas du kauxzojn: unue, hezito, necerteco pro sia, ankoraux neperfekta, lingvonivelo; due, ne facilas "enkonstruigxi" en la jam ekzistantan societon kun jam ekzistantaj komplikaj internaj rilatoj. Se la klubo bone funkcias, kaj la homo vere konscie volas igxi aktiva esperantisto, tio ne malhelpas, kaj tiaj homoj donas "novan sangon" por la klubo, sed da tiaj estas ne suficxe. Kion fari? Kion kaj kiel fari? ------------------- La plej bona metodo estas surbaze de unu aux kelkaj sinsekvaj amasaj kursoj krei tuj novan klubon. La komenca tasko de tia nova klubo estas lingva perfektigxo, sed jam baldaux gxi povas (kaj pro noveco tre entuziasme) plenumi kutimajn movadajn taskojn. Gravas, ke la gvidanto (plej ofte instruisto) uzu la eblecon. Kaj la "infana" klubo ne perdu laborrilatojn kun la "patrina". En favoraj kondicxoj por Esperanto, kiuj foj-foje aperas jen en tiu, jen en alia lando, surbaze de bone funkcianta klubo en suficxe granda urbo povas aperi du-kvar novaj dum du jaroj. Gravas nur, ke tia "klubkreado" estu celkonscia. Se la reto de kluboj multigxas, ne gravas, se iu igxas ne vivkapabla: ja ties klubanoj havos elekteblecon por aligxi al iu alia, kio pli komplikas, se ekzistas nur unu. Aux iuj du malfortaj kluboj povos unuigxi. Se necesos iu grandskala aktivajxo (Ago-Tago ks.), reto de kluboj povas gxin efektivigi pli sukcese, ecx se ne cxiuj partoprenos. Aliokaze ies malkonsento povas pereigi ajnan iniciaton. La favoraj kondicxoj ne cxiam estas longaj, kaj se ili pasas, la sola klubo povas plene aux preskaux perei - kune kun la tuta movado en la urbo. Sed se ekzistas pluraj kluboj, iu(j) nepre travivos, kaj kolektos cxiujn plej "obstinajn" esperantistojn. Tiel gxi restos kaj "dormanta semo" por la estonta revivigxo, kaj bazo de iu aktivado ecx en la plej malfavoraj kondicxoj. La moskva sperto ---------------- Cxio dirita eble aspektas kiel nur teoriaj konsideroj. Sed mi mem observis tion en Moskvo antaux kelkaj jaroj, kaj povas atesti eblecon kaj efikecon de tia strategio. En Moskvo dum jaroj ekzistis, fakte, unusola E-klubo MCEK - Moskva Centra Esperanto-Klubo (kun fakoj kaj filioj). Ties agado iel rigidigxis, kaj, kiam venis la plej favora tempo por Esperanto en tiama Sovetio - "perestrojko" (1987 - 1990), gxi ne tre bone kapablis vidi kaj uzi la novan situacion. Tiam unu sperta aktivulo Anatolo Goncxarov memstare surbaze de intensaj kursoj kreis novan klubon "Lev Tolstoj", kiu pro sia juneco etis tre aktiva. Al gxi aligxis ankaux kelkaj aktivaj malnovaj esperantistoj, ne suficxe kontentaj pri MCEK, kio vigligis la agadon. Dauxris aktiva unua- kaj duagrada instruado, kaj kelkaj aktivuloj el la unua fluo kreis novajn klubojn ("Arbat", "Galanto"...). Ne sen influoj de la komencaj ideoj de Goncxarov apude ekfunkciis instrua kooperativo "Kopso" kaj poste - E-turisma entrepreno "Intero". Ekfunkciis MLEKO (Moskva Literatura Esperanto-Klubo), kolektigxinta kreemulojn... El MCEK venis iniciato krei komunan gazeton de cxiuj kluboj - la rezulto estas ekzistanta gxis nun "Moskva Gazeto", la plej bona nuntempa movada periodajxo en Rusio. Se la makrosocia situacio dauxre evoluus samdirekte, oni povus atendi eksplodan kreskon de la movado kaj - interalie - kvanto de kluboj. Sed venis kapitalismo, disfalo de Sovetunio kaj ekonomia krizo. Esperanto perdis intereson por la vasta publiko. Pli kaj pli komplike igxis ricevi ejojn por kluboj, varbi kursanojn. Ankaux la kvanto de klubanoj eksxrumpis. Mem Goncxarov forlasis Moskvon. Tamen lia antauxa strategio plene pravigxis! El la estigxinta kluba reto restis nur la kerna - "Lev Tolstoj", kiu rekolektis cxiujn cxefajn fortojn de la aliaj, sed gxi dauxre vivas kaj aktivas. Kune kun klubo "E. Bokarev" (iama kerno de MCEK), gxi, espereble, kapablos gxisvivi pli bonan epokon. Mi kredas, ke se la historio donus tiam ankoraux du-tri jarojn, la reto igxus pli granda, kaj gxia nuna potenco restus pli forta. Tamen, cxiuokaze, restis suficxe granda kerno de homoj, kiuj ricevis bonan trejnadon pri kluba organizado, instruado, lingva perfektigo, propaganda kaj rebata laboro ktp., ktp. Kiam tiuj spertoj aplikeblos, ili aplikigxos! Pasxoj de la strategio ---------------------- Resume mi povas karakterizi la strategion por kluba agado en sekvaj kvar pasxoj: 1. Instruado de nova grupo. 2. Aktivigo de la grupo. 3. Funkciigo de la kluba agado inkluzive novan instruadon. 4. Kreo de nova klubo (surbaze de novaj lernintoj kaj kelkaj malnovaj klubanoj) kiam la propra membraro atingas 25-30 personojn. La kvina pasxo povas esti aux formigo de efektiva interkluba kunagado (en favoraj kondicxoj), aux zorga konservado de cxiuj saveblaj atingoj (se venas malfacila periodo). Nikolao GUDSKOV ************************************************************************* ESPERANTO APLIKATA ////////////////// Hobiistoj ========= En Esperanto "-isto" esprimas profesion. Hobiistoj do estas homoj, kiuj havas hobion kiel profesion! Kvankam esperantistoj praktikas Esperanton plejofte kiel hobion, ili lauxgramatike estas profesiuloj (jen alia strangajxo: kieal ne profesiistoj? Cxu profesiuloj havas profesian karakteron?). Cxu tiu Esperanto-konfuzo estas la kauxzo, ke pluraj esperantistoj, precipe en Cxinio kaj Orienta Euxropo, konsideras sian internacian komercan hobion profesio? Mi bone komprenas la situacion. La regximo sxangxigxis (en Cxinio sxangxetigxis), do oni volas utiligi la internacian lingvon por komerci, t.e. gajni monon. Dolarsignoj en la okuloj de kapitalistoj ja estas normalaj en la "okcidenta" mondo. Se oni fidas Donald Duck, jes. "Igxu membro de IKEF (aux ecx ne) kaj jen garantio al grasa sxparkonto". Bedauxrinde tiel ne estas. Komerco estas kompleksa profesio. --------------------------------- Por (internacie) komerci oni bezonas scion kaj sperton. Scion oni akiras lerneje, Sperton nur post multjara praktikado. Karaj hobianoj (mi esperas, ke ne hobiuloj): ne ofendigxu. Tiu cxi legxereco regas ne nur en la Esperanto-mondo. Pro la granda senlaboreco ankaux en la "okcidento" multaj homoj volas eki sian propran "bizneson". Min vizitas multaj tiaj kuragxuloj en mia Komerccxambra oficejo. Por homoj kiuj neniam komencis, mia konsilo estas simpla: unue sukcesu en via propra lando, kaj nur poste internaciigxu. Vane mi reagis al petantoj, kiuj volas vendi siajn produktojn aux ofertas siajn servojn per Esperanto. Ili simple ne povas verigi siajn promesojn. En Slovakio iu Esperanto-kultura organizo de unu momento al la alia sxaltas (saltas) al la Esperanto-komerca organizo. Sed respondi al komerca letero oni ne povas. Cxinoj ofertas helpon kaj investon por komercaj projektoj. Sed se oni kontaktas ilin pro konkreta projekto, ili subite "ne estas hejme". Alia handikapo, neniel rilatanta al Esperanto, por homoj el la ekssocialisma sistemo, estas ke ili ankoraux ne suficxe bone konas la kondicxojn de la t.n. libera merkato de la "okcidento". Sed nuntempe en la libera merkato oni ne vendas kion oni produktas, sed oni produktas kion postulas la merkato. Ankaux konstanta kvalito, gxustatempa liverado kaj aliaj kriterioj estas aferoj, kies enhavo ankoraux diferencas inter "oriento" kaj "okcidento". Sed krom cxi tiuj subjektivaj handikapoj estas ankaux objektiva obstaklo. Nome, ke en la "industria mondo" mankas la industrioj kaj komercistoj, kiuj aplikas la internacian lingvon. Ni devas agnoski, ke (sukcese) komerci kaj negoci per Esperanto restas rarajxo. Cxu do ni devas akcepti, ke Esperanto ne povas ludi rolon en la internacia komerco kaj do ni rezignu? Neniel! Sed ni ne provu amatore konkurencigi Esperanton kun la profesia angla k.a. Ni sercxu pri du eblecoj, sed mi invitas la gelegantojn trovi aliajn nicxojn. 1. "Verda" idealo ----------------- Mono esencas en la entreprenado. Idealoj malmulte valoras en la negocado. Sed se "idealo = mono", la situacio sxangxigxas. Pensu, ekzemple, pri la "verda" industrio. En la kadro de la lingva egaleco vendisto povas oferti specialan rabaton, se la negoco okazas en la Internacia Lingvo. Same acxetonto povus oferti pli favorajn acxetkondicxojn cxe apliko de Esperanto (oni ecx povus jam presi tion en la gxeneralaj liverkondicxoj). Cxi tiu nicxo estas kompreneble limigita je samideanaj entreprenistoj. Sed eble tio instigas firmaojn instruigi la internacian lingvon al propraj negocistoj kaj merkatumistoj, aux lui esperantlingvajn stabanojn. 2. "Pera" valoro ---------------- Pli grandajn eblecojn donas la nicxo de informado, konsilado kaj perado. Proprasperte mi scias, ke malgrandaj entreprenoj cxiam havas problemojn akiri gxustajn informojn pri siaj eblecoj en aliaj landoj. Esperantistoj kun bonega scio pri la politiko, ekonomio, industrio kaj komerco en sia lando kaj kiuj havas bonajn kontaktojn kun utilaj kaj influhavaj personoj kaj kiuj konas sian vojon en tiuj cirkloj, povas brile servi al eksterlandaj entreprenistoj. Oni nomas tiajn personojn sxlosilposedantoj. Kaj ili necesas ne nur en Orienta Euxropo kaj Cxinio, sed cxie en la mondo. Ilia potenco estas havi amikojn, konatojn ene de la registaro, instancoj, firmaoj. Ili scias fari la gxustajn kontaktojn por siaj klientoj, montri al ili la vojon, solvi problemojn kaj burokratajxojn. Do ili nenecese mem estu industriistoj aux komercistoj. Povas esti oficistoj, eksoficialuloj, (eks)diplomatoj, pensiuloj ktp., mallonge cxiuj kun uzebla reputacio kaj kiuj gxuas konfidon. Ili povas esti la gluo inter eksterlanda kliento kaj loka industrio, funkcias kiel la tria punkto de triangulo. Jen montrigxas la utilo de Esperanto, jen oni povas kreskigi la reputacion de la Internacia Lingvo. Vere per Esperanto. Kompreneble tiaj servoj estas ofertataj de neesperantistoj. Tamen ekzistas multe da blufo kaj trompado en tiu sektoro. Se esperantistoj scipovas garantii bonan kvaliton, durajn informojn, fidindajn kontaktojn, ili povas distingi sin, kaj Esperanto sinonimos fidindecon en la internacia merkato. Flegado de la necesa retaro profitigos la peradon. Kompreneble ankaux inter la esperantistoj trovigxas fiuloj, kiuj pensas rapide ricxigxi per blufo kaj trompado, kaj kiuj povas ege damagxi al cxi tiu Esperanto-servo kaj tiel - al gxia reputacio. Tial necesas kvalitsistemo. Eble IKEF povas fari tion. - Unue, cxiuj tiaj konsilistoj devas esti membroj de IKEF. - Due, ili devas submeti pruvojn (atestilojn, referencojn) de sia kvalito, kaj ili devas esti ankaux bonaj Esperanto-parolantoj. - Trie, IKEF kontrolu la pruvojn (ekz. per landa IKEF-peranto aux UEA- delegito). - Kvare, post aprobo de IKEF (ankaux por la tarifoj) la konsilisto ajtas sin nomi IKEF-konsilanto. Kiel Esperanto iam, dum la unua mondmilito, ludis gravan rolon por la Rugxa Kruco perante en la trovado de malaperintoj, tiel nun Esperanto povas ludi samvaloran rolon en la komerca mondo... sen amatorisma hobiismo. Komentoj kaj reagaj ideoj bonvenegas. Kees RUIG, Nederlando el "La Merkato", organo de IKEF adreso cxe: Daniel Konig, Speyerer Str. 80, D-68535 Neckarhausen, Germanio. ************************************************************************* Arangxoj por entreprenistoj =========================== Renkontigxo en Peterburgo ------------------------- La turisma firmao "Universo" organizas auxtunan renkontigxon de e-istoj- entreprenistoj inter la 15-a kaj 18-a de oktobro 1994. En la programo de la renkontigxo: interkonsento pri la kontaktoj, intersxangxo de spertoj pri la merkato kaj malmultekostaj aligxoj al novaj merkatoj, pridiskuto de fakaj terminoj, vasta turisma programo. "Universo", a/k 130, RUS-197022 S.Peterburg. Tel./fakso +7-812-2344759. ************************************************************************* Internacia simpozio pri entreprenado pere de E-o ================================================ La firmao Kava Pech de Petro Chrdle organizas la simpozion inter la 10-a kaj 13-a de oktobro 1994 en Skokovy, Cxehio. Bonvenas ne nur cxiuj entreprenistoj esperantistoj, gvidantoj de etfirmaoj, sed ankaux gvidantoj de servoj en E-asocioj. Tuj post la simpozio (de 13-a gxis 16-a de oktobro) okazos turisma arangxo "Perloj de Suda Bohemio". "Kava-Pech", Anglicka 878, CZ-25229 Dobrichovice, Cxehio. Fakso: +42-2-9912126 ************************************************************************* ANONCO ////// Anonctarifoj ------------ Nekomercaj, privataj anoncetoj (ankaux por "Korespondi deziras") de abonantoj estas senpagaj! Tarifo por 1 cm2 kadrita anonco estas 1,66 NLG. Rabato por ekssocilandanoj: 66%. Minimume mendebla spaco: 1 kolumne 3 cm-oj. Tarifo por komercaj anoncoj, ne havantaj rilaron al Esperanto, estas duobla. Pago de anoncoj: al la redakcia adreso (pk. 87. H-1675 Budapest, Hungario) a xal la UEA-kodo: ELLS-S. La anonco aperas post la ricevo de pago. ************************************************************************* ARANGxOJ //////// Tejo invitas al Prago ===================== Komisiono pri Eksteraj Rilatoj (KER) de TEJO organizas seminariojn pri gravaj temoj, kiuj interesas junulojn. Cxi-foje la temo de la auxtuna seminario, okazonta apud Prago, Cxehio, estos Regiona Kunlaboro en Euxropo. La temo estos pritraktata multmaniere: prelegoj, laborgrupoj, rolludoj, ekskursoj... La kotizo estas tre malalta kaj oni repagos al la partoprenantoj duonon de la vojagxkostoj. Cxiuj TEJO-sekcioj vigle pripensu pri tauxgaj kandidatoj, interesitoj, anoncu vin cxe viaj TEJO-sekcioj! Por demandoj, proponoj ktp. kontaktu: Edlyn TESKE, Albrechtstrasse 125, D-12165 Berlin, Germanio. Tel. +49-30-7921867. ************************************************************************* Roza Monto 94 ============= Inter la 19-a ka 21-a de auxgusto en suda Stokholmo, en arbara dometo Roza monto (Rosenberg) okazos Esperanto-renkontigxo. Dum la renkontigxo estos diversaj ludoj, kradrostado, sauxnado, promeno en arbaro. La kotizo por cxio estas 150 svedaj kronoj por nordianoj kaj 100 - por eksternordianoj. Logxado en komuna salono (kunportu dormosakojn!) aux - lauxplacxe - en propraj tendoj. Pliaj informoj cxe: Bertran Ahlgren, Langsvangen 67, S-14744 Tumba. Telefono: +46-8-53033187. ************************************************************************* 20-a Internacia Foiro de Esperanto-Turismo ========================================== La cxi-jara Foiro okazos inter la 25-a de septembro kaj 2-a de oktobro en Bydgoszcz, Polio. Cxi konsistos el du partoj: labora (gxis 28.09) kaj eduka (de 29.09). Por la unua parto estas invitataj cxiuj organizantoj de la Internacia Esperanto-turismo, por fari laborinterkonsentojn kaj planojn por 1995. Por la dua parto venos ankaux studentoj de la Internacia Studumo pri Turismo kaj Kulturo. La tuta foiro (por du partoj) kostos 200 USD po persono, inkluzive cxion; la unua parto 50 USD, la dua - 150 USD. Aligxo gxis 01.09. per pago al UEA-konto iamt-i aux konto de "Esperantotur": Wielkopolski Bank Kredytowy O/Bydgoszcz n-ro 350815-2583-136-72. Pliaj informoj cxe: "Esperantotur", str. Sklodowskiej Curie 10, PL-85094 Bydgoszcz, Polio. ************************************************************************* IS-o-o-o! ========= La temo: RUBO - pinto de civilizacio ------------------------------------ Cxi-jarfine kaj sekvont-jarkomence (27.12.1994-03.01.1995) Internacia Seminario de Germana Esperanto-Junularo okazos en Tubingen. La traktota temo estas pli ampleksa, ol unuavide sugestas la titolo, cxar inkluzivas amason de demandoj, sen adekvata respondo al kiuj ne eblos pluo de la homaro. La organizantoj atendas sinproponojn de la partoprenontoj al la tema programo kaj al la distra programo. Kelkaj orienteuxropanoj inter 14 kaj 26 jaroj, kiuj interesigxas en aktiva partoprenado en IS, povas ricevi "stipendion" de maksimume 300 DEM (por restado kaj/aux vojagxo). Tiu, kiu volas "sxpari kaj kontribui", bv. sendi raporton kun personaj donitajxoj, E-aktivecoj kaj detalan kontribuproponon antaux 01.09.1994 al la unua el la sekvaj adresoj. Kontaktadresoj: por gxenerala informigxo kaj aligxiloj Nicola Buscotte, Jagerstr. 29, D-48153 Munster; por la tema programo Martin Burkert, Henri-Dunant-Str. 61-63/311, D-45131 Essen; por la distra programo Kerstin Engelike, Mollner Str. 9, 2/19 B, D-18109 Rostock; por la vespera programo: Marcus Sikosek, Kampstr. 75 a, D-45966 Gladbeck. ************************************************************************* Dua Internacia Tendaro ====================== Inter la 1-a kaj 7-a de auxgusto 1994 en Hungario en Rackeve-Csepel (nemalproksime de Budapesxto) okazos la dua Internacia Tendaro de "Amikoj de la Tero". En la programo; diskutadoj, biciklaj ekskursoj, esploroj en la libera naturo, ludoj, dancoj, hungaraj artmetioj, folkloro ktp. Anoncu vin cxe: "Amikoj de la Tero", Toni Ithaler, A-8262 Nestelbach 14, Auxstrio. ************************************************************************* LIBROJ ////// Tabuaj vortoj ============= La viva lingvo ne povas ekzisti sen sakroj, obscenaj esprimoj ks. Esperanto ne estas escepto. Sed tiaspecaj vortoj ne cxiam trovigxas en gxeneralaj vortaroj, kaj komencanto, deziranta ekposedi la necesan vortprovizon, havas malfacilajxojn. Hektor ALOS i Font kaj Kiril VELKOV kompilis vortareton "Tabuaj vortoj en Esperanto" (Vraca, 1991, 12x 16 cm, 32 pagxoj), kiu havas oportunan posxformaton, kaj kiu povas rapide helpi al cxiu sercxanto de forta esprimo. La vortaro ne estas en la librokatalogo de UEA. La vortaro estas mendebla cxe la redakcio de Eventoj. Prezo: 4 NGL inkluzive la sendokoston, gxirenda al UEA-konto ELLS-S aux 4 IRK (por hungaroj 100 Ft. al la redakcia adreso). ************************************************************************* HUNGARA ANGULO ////////////// Televido pri la biblioteko -------------------------- La 20-an de majo la cxefa programo de la hungara televido en bona tempo (je la 17.00) montris 15-minutan intervjuon kun FAJSZI Karoly en lia biblioteko. La spektantoj povis ne nur auxdi pri la internacia lingvo, sed propraokule konvinkigxi pri abundeco kaj valoro de la Esperanta kulturo: ja pli bona pruvo ol biblioteko de Fajszi tiurilate apenaux povas ekzisti. 2-a ronda tablo de E-organizoj ------------------------------ La 18-19-an de junio okazis la 2-a Ronda Tablo de E-organizoj kun partopreno de 12 E-societoj de Hungario. Dum la 2-taga konferenco oni akceptis plurajn sindevigajn (!) decidojn, ekz. pri ekfunkciigo de rebata servo, aktivula reto, kaj estis akceptite, ke estonte EVENTOJ (kaj gxiaj porhungariaj suplementoj) funkcios ankaux kiel komuna enlanda informilo. Detala memorigilo estas havebla cxe la organizanto: Unuigxo Prospera Linio, Baksa Jozsef, pk. 2, H-8906 Zalaegerszeg Ekskursu kun medicinistoj! -------------------------- Medicina Fakgrupo de HEA organizas auxtobusan ekskurson al Auxstrio, Lichtenstein, Svisio inter la 5-a kaj 13-a de auxgusto. Partoprenkotizo: nur 26000 Ft. Petu pliajn detalojn cxe: Farago Katalin, 6801 Hodmezovasarhely, pf. 89. Tel: (62)- 344211 Budapesta E-domo ---------------- Danke al la financa helpo de HEJ, komencigxis la rekonstruaj laboroj en la Budapesxta Esperanto-Domo. Antauxvideble gxi ekfunkcios en fino de auxgusto. Tel: 282-8885 ************************************************************************* MOVADO ////// Esperanto en Torina universitato ================================ Esperanto oficiale farigxis unu el la studobjektoj de itala Unuversitato de Torino, per la publikigo en la "Gazzetta Ufficiale (Oficiala Gazeto) de la 12-a de aprilo de la modifoj al la statuto de la Universitato. La katedro komencos la lekciojn jam ekde la venonta universitata jaro 1994-1995 dank' al la agado de la ordinara docento de la katedro, prof. Fabrizio Pennocchietti. "Esperanto" Radikala Asocio promesas lancxi senhezitan agadon de atantigo cxe la universitataj studentoj, por ke la kursanoj de tiu cxi nova katedro estu kiel eble plej multaj. el "l'esperanto", 4/1994 ************************************************************************* Laborgrupo por Esperanto en Euxropa Unio ======================================== Antaux 5 jaroj starigxis laborgrupo pri la komunikado en la Euxropa Komunumo. Gxi konsistis el Michael Cwik, Hans Erasmus, Eliza Kehlet, Gregoire Maertens, Giovanni Martinetto kaj Edward Symoens. De tiu cxi grupo tiam du personoj laboris en la Euxropa Parlamento (Cwik kaj Erasmus), unu membro kiel tradukisto en la Euxropa Parlamento (Kehlet), unu kiel tradukisto en Konsilio (Martinetto), unu kiel oficisto en belga ministerio (Maertens) kaj unu estis edukad-spertulo (Symoens). Unue la laborgrupo faris brosxuron sub la titolo "Komunikado en la Euxropa Komunumo", kies cxefa temo estas: konsciigu kaj diskutu la lingvoproblemon en la Euxropa Komunumo (nun Euxropa Unio - EU), antaux proponi solvojn kiel uzadon de planlingvo. Tiucele la laborgrupo proponis kelkajn agadojn por la Esperanto-movado, ekzemple: ekkonsciigado de la lingva problemo en la EU en (ne- esperantistaj) internaciaj kongresoj, simpozioj, seminarioj, ktp.; starigo de katedro en minimume unu universitato en cxiu unuopa membro- sxtato de la EU. Se ni deziras, ke Esperanto kaj gxia uzado estu serioze konsiderata kaj akiru pli da prestigxo en la socio, tiam la lingva problemo, kaj la rolo kiun Esperanto tie povos havi, devus trovi lokon en la plej alta nivelo de la naciaj eduksistemoj, do en la universitatoj, kiel objekto de studo kaj instruo. Gxi estu integra parto de la oficiala studprogramo de universitato, ne margxena fako, instruata flanke de aux ekster la normala programo. La 29-an de septembro 1993 en la Euxropa Parlamento en Bruselo la laborgrupo okazigis kune kun la Fondajxo Hans Seidel kaj la Euxropa Parlamento seminarion, dedicxitan al la lingva problemo en la problemo en la EU, tiel klopodante igi euxropajn parlamentanojn kaj ceterajn politikistojn kaj oficistojn en la euxropaj institucioj konsciaj kaj pli kleraj pri la problemo. Okazis vasta informado pri planlingvoj, unualoke pri Esperanto (de i.a. Blanke, Frank, Piron kaj Schubert), sed ankaux pri planlingvoj kiel Glosa, Interlingua kaj la indonezia. Rimarkinda sperto de la seminario estis la konsterna manko de baza scio pri planlingvoj cxe la partoprenantoj. Tiu sperto instruu nin, kiel laborgrupon, ke ni dauxrigu niajn aktivecojn (unue sur tereno de konsciigo pri la lingva problemo) en la 12 (+4) sxtatoj, kie pli kaj pli kreskas la lingvoproblemo. Niajn aktivecojn ni priparolis dum niaj lastaj du kunvenoj. La resumojn mi sendas al pluraj E-organizoj kaj gazetoj por kontribui al pli da kunordigado. Hans Erasmus, Laan van Oostenburg 40, NL-2271 AP Voorburg, Nederlando. Tel./fakso +31-70-3863529 El resumo de la aprila kaj maja kunvenoj en Bruselo --------------------------------------------------- La grupo havas la sekvan programon por la estonteco: 1. Konsciigo de la lingva problemo en la EU, kaj montri kaj por la institucioj kaj por la civitanoj, kiun rolon planlingvoj (ekzemple Esperanto) povas ludi por solvi tiun konkretan problemon. Konsciigo pri la propedeuxtika valoro de planlingvoj. Konsciigo pri la kostoj de komunikado en EU. 2. Kunordigado de aktivecoj pri la lingva problemo kaj eblaj solvoj per planlingvo en la EU. 3. Kunordigado kun aliaj samcelaj organizajxoj kiel: 1. Euxropa Forumo, 2. Agadkomitato, 3. Radikala Asocio, 4. aliaj. 4. Diskuto pri ebla solvo: instigi eksperimentojn per planlingvo en la elementaj kaj mez-lernejoj por faciligi la lernadon de fremdaj lingvoj. 5. Preparado de specialaj mallongaj dokumentoj por ekstera informado al politikistoj, kulturasocioj, aliaj interesitoj en iliaj lingvoj. 6. Pro tio ni sercxas reton de tradukistoj en diversaj lingvoj. 7. Eksperimentoj: ekzemple uzi planlingvon kiel pontlingvon en kunvenoj. 8. Instigi asociojn kiel la Euxropa Movado kaj aliajn por pridiskuti la lingvan problemon de la EU; uzi la maltrankvilecon pri la estonteco de la respektivaj lingvoj. 9. Instigi en cxiu sxtato-membro almenaux unu universitatan katedron por studi interlingvistikon, la koherecon de la monda komunikado kaj lingvo, inkluzive la eblecoj kaj limoj de planlingvoj. UEA sercxas reprezentanton cxe la Konsilio de Euxropo en Strasburgo. La laborgrupo proponis Hans Erasmus. Mark Fettes skribis al la Konsilio, nomante Hans Erasmus kiel reprezentanton kaj petante sendi cxiuj oficialajn dokumentojn al li. ************************************************************************* Mondpaca monumento en Nepalo ============================ La 15-an de aprilo 1994 (Nepala novjaro) en bela vilagxo je 150 km de Katmandu aperis pac-monumento kun Esperantaj vortoj. Gxin starigis la cxefredaktoro de la gazeto "Montejo" Dipendra Kumar Piya kun helpo de lokaj amikoj. La monumento enhavas la tekston "Ke la paco regu la mondon" en Esperanto, nepale, angle kaj japane. Dank' al gxi multaj nepalanoj ekscios pri la internacia lingvo, kiel lingvo de mondpaco. ************************************************************************* INOE repensas ============= ------------------------------------------------------------- En la numero 2/januaro aperis la informo, ke la estraro de INOE eksigis iun sian membron pro lia gejeco. La decido elvokis grandan reehon pro la nerespekto de civilulaj rajtoj. ------------------------------------------------------------- Laux lastatempa raporto en sia organo Naturista Vivo la Internacia Naturista Organizo Esperantista decidis, ke membro, kiu dece kondutas, ne rajtas esti eksigata pro sia seksa orientigxo. La eksigo de Jesus Muinhos estas nuligita, kaj esperantistoj povas nun esti anoj de kaj INOE kaj LSG (Ligo de Samseksemaj Geesperantistoj). Tamen, INOE ne sciigis tion rekte al mi, kiel sekretario de LSD. Mi dankas al malgeja ano de la Londona E-Klubo, E.MC pro lia afabla atentigo pri la novajxo. P. D. sekretario de LSG el Forumo-84 ************************************************************************* Esperanto-programo en televido ============================== La loka televidstacio de Tihvin (urbo je cx. 100 km de Peterburgo) prezentis la 10-an de majo 30-minutan intervjuon en Esperanto kun dana sciencisto Ole Therkelsen sub titolo "Optimista mondkoncepto" pri la filozofio de dana verkisto Martinus kaj prezenton de lia vivoverko "Livets Bog" (libro de vivo) kaj poste - la 45-minutan videofilmon "Martinus. La homo kaj la Mondbildo". La televidprogramon spektis logxantoj de ankoraux du proksimaj urboj, Pikaljovo kaj Boksitogorsk (entute cx. 200.000 homoj). Oni povas mendi la esperantlingvan version de tiu videofilmo cxe: Instituto de Martinus, Matiendalsvej 96, DK-2000 Frederiksberg, Danio. ************************************************************************* Pasporta servo - nur sekvajare ============================== Por ke la adresoj en la Pasporta Servo estu aktualaj, la gastigantoj devas cxiujare rekonformi ilian deziron esti en la listo. Pasintjare la eldonantoj emfaze insistis pri tiu aktualigo, tamen multaj gastigantoj ankaux nun "forgesis" resendi la aliixlon. Krom la supra legxereco, la eldonantoj havis problemojn ankaux pri la kompilado kaj aktualigo de mapoj, do fine la estraro de TEJO decidis cxi-jare ne eldoni la liston. Komisiisto pri Pasporta Servo dauxre atendas la aligxilon al la sekvajara eldono. La eldono de 1993 ankoraux estas havebla en la libroservo de UEA. laux TEJO-Tutmonde, julio/1994 Rim: Kial la Estraro de TEJO ne informas multe pli frue pri siaj tiaj decidoj? Jam estas julio... ************************************************************************* Ne plu mi estas juna ==================== Jam de pluraj jaroj mi kutime ferias en junularaj renkontigxoj: tio estas la sola maniero por vojagxi, amuzigxi en Euxropo sen multe da elspezoj. La itala festivalo de '94, en aprilo, estis por mi la lasta ekzemplo de fenomeno tiom interesa, kiom malmulte observata: la kabeismo de tiuj, kiuj atingis la agxlimon kaj ne plu povas aktivigxi en la junulara movado. Fakte ne estas novajxo, ke la plejparto el la junaj aktivuloj preferas prokrasti la eliron el la junulara movado (gxis ne plu morale eblas) ol eniri en la asocion de dua-agxuloj. Cxi tiu fenomeno estas evidenta, rimarkante unue, ke la meza agxnivelo de la partoprenantoj en la plej gravaj junularaj renkontigxoj kiel IJK, IS, IJF, ..., estas altega (ekz. en la IJF '94 estis 27-jara). Due, la gxenerala nombra sukceso de la junularaj renkontigxoj kompare al la dua-agxa. La kompleksa temo meritas profundigxon: ni trairos sxlosilajn momentojn de tipa junulo, kiu eniras la E-movadon, junulo 16-18-jara. Tiu agxo estas tauxga, cxar oni estas suficxe matura kaj scivola, sed ne antauxjugxema, por alproksimigxi al unika mikro-sistemo: la Lingvo kaj Mondo Transnacia. Kutime la junulo ricevas la unuajn elementojn pri la lingvo kaj pri la movado ene de la apuda loka asocio. Tio estas la plej decida momento. Post tiu novajxo la junulo ekkomprenas, ke funde li/sxi ne bezonas lingvon, kiun sxajne parolas neniu kaj, ecx en la E-klubo, li povas rekte paroli en la nacia lingvo. Tio estas la momento por sendi lin al junulara renkontigxo, nur tie li povas kompreni, ke Esperanto estas la lingvo de iu aparta mikro-socio kun propraj identeco, bezonoj kaj reguloj. Li estas mergita en nova envolva atmosfero: la kontakto kun dekoj da geknaboj el la tuta Euxropo estas nekredebla okazo por intersxangxi kaj konfronti ideojn, por novaj amikigxoj... Alivorte li povas kompreni, ke ekzistas "ofertaro" nomata Esperanto, formita de lingvo- kaj transnaciaj rilatoj, kiu tute ne estas komparebla al naciaj lingvoj. Mi volus ankoraux substreki tiun koncepton de Esperanta ofertaro, cxar ankaux la plej gravaj maljunuloj konsideras Esperanton kiel duan lingvon por cxiuj, eble pro miopeco aux simple pro pigreco ili obstinas ne akcepti la realecon... kvazaux Esperanto ne havas propran evoluon. Kutime estas, ke nur post tiuj junularaj renkontigxoj la junuloj farigxas veraj aktivuloj. Do, la junulo komencos esti parto de la E-komunumo, li/sxi vojagxos tra Euxropo, li/sxi havos kosmopolitan kulturon kaj kelkfoje edz(in)igxos al sia kamarad(in)o; kaj cxio en la sama medio. Sed kial post tia felicxa sperto li/sxi ne dauxrigas la aktivadon en la dua-agxa medio? Ekzistas multaj respondoj, kiuj iras el la fakto, ke kun laboro kaj familio oni havas malpli da tempo ol antauxe... gxis kiam oni sxangxas siajn interesojn... Sed la fakto plej grava estas, ke la dua-agxa panoramo montrigxas senmova kaj frustriga; oni ne plu povas paroli pri komunumo aux societo, nur pri piramideca internacia asocio, kie "Kafkeske" la rilatoj inter la "kastelo" kaj la naciaj asocioj estas nulaj. Mi jam povas bone kompreni, kiom malfacilas esti nuntempe ne plu juna esperantisto... Alessandro Beltromini el "ITINFO", majo/1994 ************************************************************************* ILEI //// Regularo de Internacia Konkurso por lernejanoj ============================================== memore al I. Szerdahelyi por la lernojaro 1994/95 1. La konkurso ekestis por lernejanoj gxis la agxo de 19 jaroj. Nelernantoj (legantoj de Eventoj, membroj de E-kursoj, soluloj, ktp.) solvas la taskojn de la 2-a kategorio kaj ili formas apartan grupon. ni povas aligxi al la konkurso per ia ajn maniero. 2. La konkurso havas du kategoriojn: la unua ampleksas lernantojn gxis la agxo 14 jaroj, la dua - lernejanojn inter la agxolimo de 15 gxis 19 jaroj kaj plenagxulojn. La unua kategorio havas du grupojn, nome: tiun de komencantoj (=K) kaj de progresantoj (=P). La unuan formas geknaboj kun ne pli ol du lernojaroj en Esperanto, al la dua apartenas cxiuj, kiuj lernas Esperanton dum pli ol du jaroj. En la dua kategorio ekzistas tri grupoj: komencantoj (=K), progresantoj (=P) kaj plenkreskuloj (=Pl). La unuaj du grupoj estas kiel cxe la unua kategorio. Entute ekzistas do kvin grupoj, po du en ambaux kategorioj por lernejanoj gxis la 19-a jaragxo, kaj la 3-a por plenkreskuloj sen agxolimo. 3. La konkurso cxiam dauxras unu lernojaron: de oktobro gxis majo. En la dauxro de la lernojaro cxiumonate aperas taskfolietoj por ambaux kategorioj (entute po 7 folietoj jare). La unua estas sendata al tiu lernejo aux individuo, kiu gxin petas letere kaj almetas posxtmarkojn aux respondkuponon por la respondo. Cxiu folieto enhavas 6 gxis 9 simplajn tasketojn, per kies senerara solvo cxiufoje 20 poentoj estas akireblaj. Plenkreskuloj solvas la taskfoliojn de progresantoj en la 2-a kategorio. La solvoj estu skribitaj en Esperanto sur simpla paperfolio en la formato de duona tajpofolio (A/5) (folioj de aliaj formatoj ne estas akceptataj!) kaj senditaj al la adreso donita sur la askfolieto mem (redaktinto de la koncerna taskfolieto). La redaktado kaj korektado iras de instruisto al instruisto kaj la taskfolio aperas en Eventoj. 4. En la konkurso povas partopreni nur lernantoj (escepte la 3-an grupon de la 2-a kategorio), sur kies solvofolio la E-instruist(in)o atestas per sia subskribo kaj la stampo de la lernejo, ke la konkursanto estas lernejano. La solvofolio enhavu la kompletan nomon de la konkursanto, la kategorion (B=bazlernejano, M=mezlernejano, plenagxulo) kaj la grupon (K, P, Pl), ekz.: M/K (mezlernejo, komencanto). Por konkursantoj el lernejoj sen E- instruado estas bezonataj lerneja stampo kaj la subskribo de la klasestr(in)o. 5. La instruisto de Esperanto kolektas cxiujn solvofoliojn de sia lernejo kaj sendas ilin en komuna koverto gxis la indikita limdato (validas la posxta stampo) al la donita adreso. (Solulo mem sendas sian solvon). Por rericevi la korektitajn solvojn kaj por ricevi novajn taskfolietojn la instruisto sendas kun la solvoj posxtmarkojn aux respondkuponon. (Lernejoj el ekssocialismaj landoj povas kovri la posxtkostojn laux interkonsento). Kun la korektitaj solvoj cxe-mete cxiam trovigxas la gxusta solvo de la antauxa numero kaj la kompleta listo de konkursantoj, kun indikoj de ties lernejoj kaj akiritaj poentoj. La nomoj de la plej sukcesaj konkursantoj aperas 2-foje en la revuo Eventoj, kaj estas vocxlegataj cxiufoje en la E- programo de Hungara Radio Bartok. 6. Post la lasta numero la plej sukcesaj konkursantoj estos premiitaj. ************************************************************************* Cxu oni rajtas instrui Esperanton en Francio? ============================================= ------------------------------------------------------------------------ Franca leganto en amara letero asertis, ke "ecx la informado pri E-o estas malpermesita..." Pri la reala situacio ni petis ankaux la opinion de UFE (Unuigxo Franca por Esperanto). Ni publikigas esencajn partojn de ambaux leteroj. ------------------------------------------------------------------------ ...Fakte neniam televido (tre grandkampe rigardata), radio, pariza gazeto parolas pri la rezultoj atingitaj de Esperanto. Nur la lokaj gazetoj raportas pri la regionaj aux naciaj kongresoj. Ili silentas pri la internaciaj Esperanto-kongresoj, pri la literaturo, kasedoj kaj aliaj atingajxoj... En la Nacia Edukado ne nur la fakultativaj E-kursoj estas malpermesitaj, sed ecx la informado pri la ekzistanta uzado de Esperanto estas ankaux malpermesita. Ekzistas nur kelkaj maloftaj kursoj. ...Nun antauxa studado de Esperanto povas helpi la postajn studojn de aliaj lingvoj. Oni povas instrui Esperanton fakultative al infanoj en lernejo nur se cxiuj instruistoj (ecx la nekoncernitoj) kaj la inspektoro de la Nacia Edukado permesas tion. Ankaux la urbestro devas permesi... Por fari tiel grandan kunsentantan areopagon, tio devas esti miraklo!... En la Parlamento ekzistas unu legxpropono favore al Esperanto en Senato kaj unu alia en Cxambro de Deputitoj ekde 1976. Sed ili estas tute flankenlasitaj. Esperanto neniel interesas la deputitojn kaj senatanojn.... Leganto el Francio Instruado de Esperanto en Francio --------------------------------- La programo de la instruataj fakoj estas deciditaj de la Minesterio kaj ties komisionoj. Esperanto ne estas unu el la studobjektoj en francaj lernejoj, sekve, gxi ne povus esti instruata oficiale. Elturnigxemaj instruistoj instruas gxin alternative: en unuagradaj lernejoj: per kantado (kantado estas oficiala studobjekto, suficxas instrui kantojn en Esperanto); per komputilo (same informadiko estas instruata studobjekto); internacia korespondado aux geografio, ktp. Tio dependas de tio, cxu la instruisto estas kapabla esperantisto, efektive tio mankas. - en duagradaj lernejoj la oficiale instrueblaj lingvoj estas 12. Kvankam en neniu urbo eblas elekti inter la oficialaj 12 lingvoj (angla, germana, rusa, pola, itala, hispana, portugala, japana, cxina, hebrea, nederlanda, araba; kaj en liceo dana kaj moderna greka) la Minesterio dauxre fanfaronas, ke nur Francio proponas tiun elekteblecon. Krome, estas malfacile ankaux trovi lernantojn, cxar lauxmode ili cxiuj (98,9 %) lernas la anglan. Eblas instrui Esperanton kadre de tiel nomataj socikulturaj aktivecoj (do senpage por la instruisto kaj eksterhorare por la lernantoj). - en la universitatoj aux altlernejoj decidas la "estraro" de la universitato, kaj tio dependas, cxu estas kompetenta instruisto, sed cxefe, cxu disponigxas bugxeto. Malfacile estas komprenigi al la esperantistoj, ke la fakto, ke lingvo estas "oficiale" instruebla ne signifas, ke gxi estas instruata (ekz. la nederlanda kaj pola), aux ke havos "klientojn" la rusa. Pri legxpropono, de dudeko da jaroj estas diskutataj en la Parlamento la proponoj, kiuj venas de la registaro, ne de la deputitoj mem. Kaj la registaro respondas al di, ke gxi respondas la deziron de la francoj. Kaj evidente ne estas deziro flanke de homoj, kiuj nenion scias pri la lingvoproblemo en la mondo. Esperanto en la amaskomunikiloj ------------------------------- Televido kaj radio en Francio reprenas konstante la samajn novajxojn, kaj ecx la episkopo plendas, ke la amaskomunikiloj ne suficxe atentas pri la diroj de la episkoparo. Sekve imagu Esperanton... Efektive, la sola ebleco iom informi estas tra la regionaj gazetoj (kiuj cetere estas pli multnombre kaj pli detale legataj ol la parizaj...). Sekve de tio, raporto pri UK farigxas intervjuo kun s-ro Y, kiu vizitis gxin kun sia familio. Tamen, amaskomunikiloj estas regule informataj de ni per "Letero de Esperanto", kiu dufoje monate aperas, kaj per "Esperanto-Aktuale", kiu informas dosierforme pri iu punkto: ekz. solidareco kun eks-Jugoslavio. Pri reklamo cxe televido, kiu estas ideala, por ke la plej multo sciu pri Esperanto, imagu, ke ecx Honda-France bedauxras, ke pro la kostoj ili ne povas reklami. Sekve, divenu, kion povas fari Esperanto-Asocio... Renee Triolle, prezidanto de UFE ************************************************************************* HISTORIO //////// Raymond Schwartz centjara ========================= Antaux cent jaroj, la 8-an de aprilo 1894, naskigxis Raymond Schwartz, eble la plej grava gxis nun satiristo de la Esperanto-movado. Li eklernis Esperanton en 1911, kaj jam unu jaron poste publikigis siajn unuajn poemojn kaj artikolojn. Li verkis multegajn poemojn, per kiuj li trafe, sprite kaj iom pike priskribas la movadon. Cxar li majstre regis Esperanton, liaj verkoj estas plenaj je cxiaj vortludoj. Schwartz estis la unua, kiu tiom subtile kaj elegante ludis per la Internacia Lingvo. En 1920 en Parizo li fondis la kabaredon La Verda Kato, kiu funkciis gxis 1926. Ankaux poste Raymond Schwartz partoprenis en Esperantaj kabaredoj. La kapabloj de Schwartz ne limigxis al poezio: li verkis ankaux multajn - cxefe amuzajn - novelojn, kaj inter 1952 kaj 1971 li cxiujare resumis la okazajxojn de la antauxa jaro sub la titolo "Laux mia ridpunkto". Aliflanke li verkis ankaux "pli seriozajn" pecojn. Antaux cxio menciendas cxi-kampe la romano "Kiel akvo de l'rivero", kiu aperis en 1963 kaj kiu estas unu el la plej gravaj Esperantaj romanoj entute aperintaj. La romano kondukas siajn heroojn de antaux la unua mondmilito gxis post la dua, kaj impresas per la lerta etosprezento kaj la interesa eventoplekto. Schwartz mortis en 1973 en Parizo. Ulrich Gortz, Germanio el "GEJ-Gazeto", 3/1994 ************************************************************************* REAGOJ ////// Neuxtraleco estas imanenta parto de la noosfera idento de Esperanto =================================================================== Koncerne reagon al mia artikolo (Eventoj, 0053) de Sarkozi (Eventoj, 0055) ne temas pri la demando, cxu "Esperanto" rajtas esti neuxtrala. Gxi en si mem, laux sia naturo, estas neuxtrala aux gxi tute ne estas! Tiu imanenta neuxtraleco aperas sub tri esencaj kriterioj: 1-e, neuxtraleco konforme (ne koncerne) al la paco; 2-e, neuxtraleco konforme al la Homaj Rajtoj; 3-a, neuxtraleco konforme al la integra biosfero. Intertempe suficxe evidentigxis, ke la integra biosfero kiel bazo por cxio viva ankaux estas la ebliga antauxkondicxo de la paco kaj de la homaj rajtoj. Cxiu koncepto koncerne la homan socion, kiu ignoras, ecx neas cxi tiun fakton, ne valoras ian intereson de la estonteco. La ne-, ecx mal-akcepto de tia baza tria kolono de la Esperanto-idento flanke de multaj esperantistoj kaj esperantistaj organizajxoj farigxos kronika teoria kaj praktika malhelpilo koncerne ne nur la memestimon sed ankaux la disvastigxon de la Internacia Lingvo. En la noosfero kunigxas la kondicxoj de la biosfero kaj la ebloj de la homa konscio. Estas nur malmultaj konceptoj de la homo tauxgaj kiel unuarangaj, primaraj gxeneralaj preventiloj de la vivo kaj de la homa socio - primaraj pro tio, cxar ili en si mem, laux propra kompreno, t.e. imanente, estas tiaj. Esperanto fakte apartenas al ili. La kvalita aspekto en tio signifas, ke ke la fakto de "nur unu Tero" kaj la neceso de "unueco en diverseco" eldevigas la imanentajn eblojn de demokratia dulingveco kaj aktiva neuxtraleco, laux kiuj la diversaj etnoj rezignas pri tiom da propra lingvo- kaj kultur-uzado, kiom necesas por la komunaj celoj. Kaj la kvanta aspekto signifas, ke la minaca konsumo-disipo de la planedaj ricxajxoj, aparte de la ne-restarigeblaj, eldevigas la imanentan eblon de dua lingvo por cxiuj, laux kiu komunikado kaj interkomprenigxo okazas per lingvo reduktita al gxia esenca kompleta minimumo. W. GUNTHER ************************************************************************* LINGVO ////// Rauxpoj ======= Kiam mi konstatis, ke aro da mangxemaj rauxpoj sukcesis formangxi la plej belajn plantojn en mia gxardeno, mi tuj iris al amiko, kiu spertis pri tiaj katastrofoj. Malgraux la bela vetero mi ne trovis lin en la gxardeno, sed cxe amaso da libroj, kiuj kovris la tutan tablon. Li salutis min trans la libromontaro kun sovagxa mieno, kiel homo, kiu suferas grandan doloron. Heziteme mi informigxis pri lia bonfarto, kaj pri la fonto de la zorgoj. Je tio li klarigis, ke li nur legas kelkajn librojn. Almenaux li klopodas legi ilin. Mi esprimis mian miron, cxar li estas unu el la plej spertaj esperantistoj, kiujn mi konas. Responde venis torento kaj sovagxaj gestoj, el kiuj mi fine ekkomprenis la situacion. Iam, en la pratempo, du vortaroj suficxis: Plena Vortaro kaj unu dulingva. Poste venis tria, kiu povas solvi kelkajn modernajn problemojn. Tamen nun..! Li montris al mi libron, verkitan de hispano, kaj vere, mi konstatis, ke gxi enhavas grandparte hispanajn vortojn, en konvenaj momentoj provizataj de finajxoj -o kaj -a. Alia libro estis verkita en sammaniere verdigita angla lingvo, kaj la tria klarvideble estis de germana deveno. Kaj nun mi konstatis: la tablo estis kovrita per vortaroj en cxiuj ajn euxropaj lingvoj... nur por legi Esperanton. "Mi esperas, ke Esperanto en Afriko ne sukcesos", - li gxemis. Nenie mi povas trovi bonan vortaron por la svahila lingvo... Iam en la pratempo ni havis librojn kun la indiko: Kontrolita de la Literatura Komitato. Nun ni havas librojn en kiuj la nenecesaj neologismoj formangxas cxiun verdajxon de nia lingvo. Kion fari pri la homoj, kiuj enkondukas ilin? "Metu ilin en prisonon kaj nutru ilin per vatro kaj brodo. Ili ja vernilas nian talon", - iu (nederlandano) diris al mi. Kaj mi opinias, ke li pravas. Ko Nurmi el "Fenomeno", junio/1990 ************************************************************************* MOVADA HUMURO ///////////// Cxu profetajxoj? ================ ---------------------------------------------------------------------- En 1937, dum la jubilea UK en Varsovio, oni demandis kelkajn famajn esperantistojn, kiel ili opinias: kia estos Esperanto post 50 jaroj. Leo BELMONT anstataux la respondo prezentis kelkajn sekvajn skizetojn. ---------------------------------------------------------------------- Kaprico de miliardulo --------------------- Ekstravaganca ricxulo amerika, kiun tedis oftegaj Esperantaj leteroj el cxiuj landoj pri monhelpo, donis en 1987 al la gazetoj la jenan anoncon: "Miliardulo, bezonata nepre trankvilan azilon por ripozo, sercxas en Euxropo, precipe inter montegaroj, aux sur poluso (egale cxu norda aux suda), agrablan kaj oportunan hotelon, kie oni ne parolas Esperante". Permeso de Kalocsay-nepo ------------------------ En la rubriko de hungara Literatura Mondo, kie lokigxas "respondoj al gelegantoj" perfekte direktata de Kalocsay-nepo, aperis jena respondo "al sinjorino Malvino K.": "Kvankam nia tre radikala kaj nun jam tutmonda lingvo Esperanto preskaux tute evitas sufiksojn, sufiksoidojn, prefiksojn kaj prefiksoidojn, tamen se okazis ke cxe la sankta bapto estis donita al vi la nomo 'Mal-vino', vi povas gxin uzi, ne timante, ke obstinaj maljunuloj rigardos vin, dolcxa knabineto, kiel vinagron". Stranga okazo de atavismo ------------------------- En Centra Euxropo naskigxis knabeto, kiu, kvankam hodiaux (jaro 1987) estas jam kvinjara, tamen kun abomeno rifuzas mangxi ecx la plej delikatan homan viandon. Li estas filo de fama profesoro-arkeologo J., kiu antauxnelonge pruvis fin-fine kaj science nerefuteble, ke ekzistis iam en tempoj antauxhistoriaj malgranda popoleto, logxinta en Palestino (Azio) kaj parolanta strangan idiomon: "Esperanto". Laux la geniaj deduktoj de tiu cxi granda scienculo, la nomo mem de tiu lando: "Palestino". kie logxis tiu popolo, komence nigra-kolora, devenas el la nomo de gxia diino, kiam sxi iom blankigis la vizagxojn (ne animojn!) de siaj konfesantoj kaj mem paligxis (pala esti + ino = Palestino). La sama esploristo eltrovis en malnovaj dokumentoj, ke Esperanton kreis la hebrea filozofo, Mozes Leibnitz, skribinta iufoje sub la jam tute forgesita pseuxdonimo: "Zamenhof", auxtoro de la monografio greka "De arte combinatoria", kie li intencis filozofie pruvi, ke la mondo konsistas el "monadoj". Sed tiu cxi filozofia teorio - laux nia arkeologo - estas tute renversita per la scienco, cxar estas neeble pensi, ke cxiu ero de mondo ("monado") havas monon kaj povas "mon-adi". Ankaux estas neeble hipotezi, laux Mozes Zamenhof, ke la unua Kauxzo estus "Li- monado", cxar limonado, kiel estas nur pruvita de arkeologoj, estas nur gaso, kaj "mono" estas ne kialo de mondo, sed la plej alta idealo! el "Varsovia vento", marto-aprilo/1994 ************************************************************************* KULTURO /////// OSIEK-kandidatoj ================ Dum Internacia Esperanto-Konferenco en Homburgo, 16-22-an de julio 1992, oni aljugxos la premiojn de OSIEK (Organiza Societo de Internaciaj Esperanto-Konferencoj). Laux la reguloj, la premion oni aljugxas al nefikcia verko en Esperanto. Cxi-foje estas jenaj kandidatoj por la premio: William Auld, pro la redaktado-kompilado de "Nova Esperanta Krestomatio"; gxi provizas la modernan leganton per modelaj tekstoj. Detlev Blanke, pro traduko de "Manifesto de de Komunista Partio" far K. Marks kaj F. Engels. La nova science farita traduko, kun bonaj komentoj. Andre Cherpillod, pro kolekto de verkoj ("Mil ekzotaj vortoj" k.a.), kiuj evoluigas Esperantan filologion. Rudiger Eichholz, pro "Esperanta Bildvortaro". La signifo kaj populareco de la verko, kiu proksimigas terminojn el diversaj fakoj al nefakuloj, estas nesupertaksebla. Albert Goodheir, pro "Fondita sur roko", la libro traktanta ideojn de Spinozo. G. F. Makkink, pro "Nia Fundamento sub lupeo". La libro enhavas plurajn ideojn pri Esperanta lingvo, ofte ekstreme herezajn. Rikardo Sxulco, pro "Pledo por unueca lingvo". Esperantologia libro, ne malpli hereza, ol tiu de Makkink, sed de la tute kontrauxaj pozicioj. ************************************************************************* LA LEGANTO ////////// ... Laux mia opinio, vi aperigas tro da anoncoj pri religioj kaj sektoj, kies agadoj ne estas akordigeblaj kun la celo kion mi revis pri esperanto: unuigi la homojn. Pro tiu uzo de esperanto, mi iom post iom kabeigxas. Daniel David, Francio * * * Se jes, ni pardonpetas. Nia celo estas gxuste la malo. Ni ja volus, ke nia movado estu multe pli bone organizita, kaj tiel multe pli efike povu kaj disvastigi Esperanton kaj priservi la jamajn parolantojn. Ni intence klopodas eviti la aperigon de religiaj kaj politikaj temoj. Volonte ni havus (ne nur) vian konkretan liston pri maltrafaj artikoloj. La red. ************************************************************************* ANONCO ////// Kaptu la sxancon ================ sen granda investo, starti vian propran komercon en via propra hejmo, vendante altkvalitajn juvelojn de mondkonata firmao CABOUCHON. UNIKA SxANCO POR BONA GAJNO!!! interesitoj turnu sin al: TDK-Eksport, Strandvej 22, DK-4771 Kalvehave, Danio. Tel./fakso: +45-53-788845 ************************************************************************* ************************************************************************* EVENTOJ, eszperanto nyelvu informacios lap. Nyt. sz. B/TSZL/85/1991. ISSN 01215-959 X. A kiado es szerkesztoseg cime: H-1675 Budapest, pf. 87. Tel.: 282-88-85 Megjelenik kethetente. Kezbesiti az MPV-HPI, Keszult a SZELKER Bt. nyomdaban. H-1161 Budapest, Baross u. 114. EVENTOJ, dusemajna gazeto pri la esperanto-movado. Eldonas LINGVO-Studio kaj Kultura Esperanto-Asocio Respondeca eldonanto kaj cxefredaktoro Laszlo Szilvasi La redakcio ne nepre konsentas pri la enhavo de unuopaj artikoloj kaj ne respondecas pri anonc-enhavoj. Represo de artikoloj estas permesita, kun indiko de la fontoj. Abonkotizo: 65 nlg (aere 76 nlg) al la UEA-konto ells-s. ************************************************************************* La kompiladon de reta versio prizorgis: Szilvasi Laszlo kaj Kristaly Tibor