Eventoj n-ro 0012, 2/auxgusto - '92,  retposxta versio
******************************************************

ENHAVO
//////

Titolpagxe:           - Impresoj pri la UK...
                      - Esperantista solidareco
                      - Internacia Junulara Semajno, IJS-92
                      - La eltiritaj citajxoj

Opinioj:              - Piratoj en Esperantio
                      - Dek jarojn da malfruo

Anonco:               - *

Esperanto aplikata:   - Lernejaj gxemeligxoj
                      - Nova firmao "LERNADO"

Komerca aplikado:     - Planata revuo: MERKATO
                      - Monda hejmo: ekologia centro
                      - Esperanto en komerco
                      - KOMPUTILA RONDO
                      - Skriba telefono

Alvoko:               - Karaj Legantoj,

Arangxoj:             - BELaj Tagoj
                      - Vina Seminario!
                      - S.E.T.-93, Lancxov!
                      - Renkontigxo en monto-kastelo
                      - Instrui komunike
                      - Korusa Kantado

Anonco:               - PASPORTA SERVO

Movado:               - Prelegvojagxo
                      - Esperanto Aktuell
                      - Lerneja statistiko...
                      - Infandesegnajxoj

Alvoko:               - Alvoko al redakcioj de E-revuoj!
                      - La diktatoro
                      - Esperantistoj: cxu margxenuloj de la socio?

Esperanto en radio:   - Ekmutis la Esperanto Fako de Radio Zagreb

Anoncetoj:            - ***
Korespondi deziras:   - ***

Interese:             - Kiel nomigxis L. L. Zamenhof?

Lastminute:           - La Vegetarana Renkonto ne okazos!

*************************************************************************

TITOLPAGxE
//////////

Impresoj pri la UK...
=====================

Mi ne scias, kiel fartis la "ordinara" partoprenanto-esperantisto
dum la viena UK, sed por movadaj aktivuloj, organizantoj gxi
estis brila okazo por persone renkonti la partnerojn, operative
priparoli la estontajn komunajn agadojn.

Okazis torento de dumkongresaj arangxoj. (168 antauxplanitaj +
dekoj de surloke anoncitaj kunvenoj). Dum unuflanke gxi estas
pozitiva fenomeno ("cxiu trovu programeron laux sia gusto")
aliflanke la neevitebla samtempeco de pluraj arangxoj gxene
malhelpis la laboron, ja multaj personoj estas interesitaj en
pluraj fakoj... En iu tago ekzemple samtempe okazis la
jarkunveno de fakaj asocioj ISAE (sciencistoj), ILEI
(instruistoj), IDEA (Auxtomobilistoj), IKUE (katoliko), UALE
(artistoj), krome estis publika debato de landa agado de UEA,
oni traktis la kongresan temon, ktp.

La fakaj asocioj kaj la surpaperaj organizoj
--------------------------------------------

Lauxtradicie preskaux cxiu faka asocio arangxas sian gxeneralan
membrokunvenon dum la UK-j. Estis kelkaj, kiuj post zorga
preparo profitdone eluzis tiun eblon, kaj bone utiligis la
okazon por kune priparoli la kulturajn aferojn. Ni menciu TEJxA
(jxurnalistoj), IKEF (ekonomistoj), ILERA (radioamatoroj), ILEI
(instruistoj), ktp.

Kial ni mensogu por ni mem?
---------------------------

Sed estis vere sxoka kaj malenuziasmiga la t.n. jarkunveno de
multaj tiel nomata "fakaj asocioj". Krom esceptoj, estis
okulfrapa ilia karaktero: malprofesia, surpapera organizajxo.
Kiel alinomi tiujn, ecx famajn fakajn asociojn, kies gxeneralajn
kunvenojn partoprenas el la surpapere ekzistsantaj plurcentoj
nur 3-7 membroj, en pluraj kazoj ecx nek unu estrarano...?

Okazis, ke la kunvenon partoprenis 39 homoj, kio ja montras ian
interesigxon al la agado de tiu asocio, - sed la nombro de
membroj estis 4! En alia t.n. "jarcxefkunveno" patroprenis 11
cxeestantoj, sed krom la organizanto de la kunveno neniu havis
antauxe ian ajn rilaton al la koncerna "faka asocio". Ili tre
bone babilis dum la kunveno, la sola problemo estis, ke cxiu
havis kaj havas alian profesion kaj alian interesigxon...

La komitato zorgis nur pri internaj aferoj...
---------------------------------------------

Malgraux mia originala intenco (pro la tempa kongruo de diversaj
kunvenoj) mi ne povis cxeesti cxiujn kunsidojn de la UEA-
komitato.

Sed tiuj 4-5 fojoj, kiam mi cxeestis, estis por mi malallogaj.
Mi decidis cxesi tiujn vizitojn, kiam oni foruzis plenan
posttagmezon (cx. 20% de la tuta kunsido-tempo!!!) nur al unu
demando: "Membro-organizoj el la eksa Jugoslavio", kaj en la
fino de la longa diskuto estis akceptita rezolucio, kiun duono
de komitatanoj komprenis tiel, la alia duono aliel... Por la
movada analizo, por komunaj kampanjoj, por strategiaj demandoj
jam ne restis tempo.

Dauxre mi havas la dubon, ke la gxisnuna maniero estas la plej
bona solvo al nia movado. Dum la tuta semajno la komitato, - la
plej supera instanco (!) de UEA, kunsidis entute nur cx. 15
horojn. Cxu tiuj 15 horoj estis "La kongreso"? Cxu dum tiuj
horoj oni traktis kaj solvis la plej gravajn movadajn
problemojn? Aux cxu gxi ne estas celo?

Sxokigxas la oficistoj
----------------------

La kongresejo Auxstria Centro Vieno estas eleganta, bone ekipita
vera kongresa centro, kiu donas hejmon unu post la alia al
konferencoj, kongresoj de diversaj sociaj organizoj. Ni faris
vere profundajn impresojn al ili, ja post la dua-tria tago ili
estis perfekte sxokitaj... La ekstera aspekto de esperantistaj
kongresanoj estis la unua impreso (anstataux la kutima,
eleganta, kravatula intelektularo aperis io alia, ni diru:
"senzorge legxere vestita amaso de alia socia tavolo"). Pliigis
la efikon kelkaj "memzorgantoj", kiuj kasxis sin por nokto en la
kongresejo, aliaj trovis tranoktejon en la auxto-parkejo, kelkaj
ecx simple sur la herbo cxirkaux la kongresejo... La fina bildo
cxe ili elformigxi en frumatenoj, kiam la purigistoj trovis
homojn "spruc-dusxi" kaj matenmangxi en la necesejoj...
(komprenu bone: temis ne nur pri orient-euxropanoj...) Unu el la
lokaj oficistoj iom amare komentis la impresojn: "...la
mondkongreson de esperanto ni imagis iom alia..."
Ni nepre bezonas iam amasan, internacian kunvenon de
esperantistaro, ja gxi estas fakta bezono, kaj ankaux movada
intereso. Sed cxu ne estus pli bone nomi gxin alivorte, arangxi
gxin en pli simpla, malpli reprezenteca loko? La mondo neniel
volas akcepti nian gxisnunan difinon de "kongreso" (kaj formas
ian bildon pri ni). Samtempe cxu ni ne devus repripensi la
neceson arangxi almenaux de tempo al tempo ankaux laboran
kongreson?

Laszlo Szilvasi, Hungario

*************************************************************************

"Ne al glavo sangon soifanta..."

Esperantista solidareco
=======================

Kiam mi estis tute nova esperantisto, mi ensorbis la himnon,
kantante dum tedaj inauxguroj kaj rapidaj kongres-fermoj. Tiam
mi estis tute sxokita pro la malmoderneco de nia himno kaj pro
patosaj versoj de gxi; tiam mi pensis, ke eble necesas alpreni
novan, pli modernan himnon; tiam mi ankaux pensis amason da
aliaj mondsavaj pensoj.

Nun mi estas malpli certa. Mi cxirkauxrigardis kaj mi vidas ion,
kion mi ne volas vidi. Mi, kaj kun mi milionoj da aliaj homoj,
vere preferus, ke io tia estus nur invento de la amas-
komunikiloj. Mi klopodas fermi miajn okulojn kaj orelojn, sed la
informoj cxiutage atakas min pli sovagxe: jen oni masakris
auxtobuson da infanoj, por pruvi ke iksoj estas pli malbonaj ol
ipsilonoj; jen oni mortigis tri flegistinojn, por pruvi ke
kristan-islamaj pasxtunoj estas pli bonaj ol islam-kristanaj
pasxtunoj; jen oni faligis bombojn sur mezepokajn palacojn por
iom timigi la logxantaron; jen oni deklaris ke cxiuj, kiuj ne
estas kiel ni, estos subpremataj, kaj tiel plu, senpauxze.

Kiel en horor-filmo (cetere se vi estas juna, moderna kaj
usoneca vi ja sxatas horor-filmojn, cxu ne?) mi vidas la
mezepokon reaperi el la fundo de la historia pasinteco kaj
rekapti la homojn, kiuj vane pensis ke ili alvenis al la epoko
de racio, aux eble ecx al la histori-fino.

Tiu nuntempa mezepoko alprenas malsamajn vestojn en malsamaj
lokoj. Gxenerale gxi prezentigxas kiel revivigxo de religia
fundamentismo (islamanoj, judoj kaj kristanoj kune spertas la
saman fenomenon) kaj de egoismoj cxiuspecaj kaj cxiunivelaj
(landaj, naciaj, lokaj), kiuj estas nun asertataj per mortigado
pere de la plej rafinitaj modernaj armiloj.

Antaux multaj jardekoj, kiam mi mem kaj preskaux cxiuj el la
nunaj gvidantoj de la Esperanto-movado ankoraux ne estis
naskigxintaj, simila mezepoke malluma nubo estis invadanta la
mondon. Temis tiam pri naziismo kaj fasxismo (kaj stalinismo).
La tiama movado ne komprenis la dangxeron de la situacio kaj
simple elportis la sekvojn de la barbareco. Tio, kio frapas nun,
jardekojn kaj masakrojn poste, estas la naiveco de kelkaj
sinceranimaj tiamaj klopodoj de la esperanto-movado trovi
kunviv-eblecon, kompromisi.

Mi esperas ke cxi-foje ni ne estos same naivaj, interalie nur la
perfortistoj klare deklaras siajn grandpotencajn strebojn. Ne
estas spaco por esperanto, por nia interna ideo kaj niaj
idealoj, por interhoma frateco en la menso de tiuj, kiuj pensas
ke la iksoj estas la plej gravaj en la mondo.


Tiucele mi pensas ke ni devus:
------------------------------

- Tuj eklancxi fondajxon por helpi la esperantistojn, kiuj estas
  viktimoj de la militoj nun okazantaj ie ajn en la mondo. Nia
  unua tuja devo, sxajnas al mi esti la helpo al niaj
  samideanoj, kiuj estas rekte trafataj de la militaj
  katastrofoj, devas forlasi siajn hejmojn, estas senhelpaj,
  senmonaj, izolitaj, suferas vundojn aux funebrojn pro
  mortigitaj parencoj. Mi kredas ke UEA devus iom pli alten, ol
  gxi faris gxis nun, levi la flagon de la interesperantista
  solidareco, kaj fari sian eblon por helpi, cxie kie tio estas
  bezonata sen distingoj pri nacieco, raso, religio.

- Ni devas teorie pli bone kompreni tion, kio estas okazanta,
  debati pri gxi, klerigxi pri gxi. Mi kredas ke tiurilate niaj
  lingvistoj, etnistoj kaj antropologoj estos kiel kutime je
  dispono por klarigi la distingon kaj la tre profundan
  historian malamikecon inter sud-osetoj kaj nord-osetoj. Sed
  iu, alivorte ni, la kutimaj esperantistoj, devas organizi cxi
  tiujn seminariojn, prelegojn, debatojn, laborojn de la afero.

Cxi-rilate, interparolinte kun kelkaj respondeculoj de UEA, kaj
unue kun gxia prezidanto, J. Wells, mi trovis ke ili estas tre
malfermitaj je cxi tiu problemo kaj pro la urgxo (ne povante
atendi gxis la Universala Kongreso pro la rapida sinsekvo de
militaj katastrofoj), ni pensis malfermi konton cxe UEA al kiu
cxiuj esperantistoj dezirantaj helpi aliajn milit-viktimajn
esperantistojn povas sendi monan kontribuon. La mono estos uzata
nur por helpi esperantistojn trafitajn de militaj eventoj. Dum
la Universala Kongreso en Vieno oni povos decidi pri kelkaj
praktikaj demandoj kunligitaj kun cxi tiu agado kaj ankoraux ne
solvitaj.

La konto, jam malfermita, havas la kodon: "glav-", kaj la tuta
agado provizore nomigxas 'Ne al glavo...'.

Mi certas, ke esperantistoj respondos per sia kutima malavareco.
Cxiu, kiu havis amikon aux korespondanton ekzemple en Sarajevo,
certe komprenas miajn sentojn.

Kontraux la dividiteco de la homaro en reciproke malamikaj
gentoj la Esperanto-movado dauxre agis. Mi pensas ke ni devas
pretigi nin por dauxrigi tiun agadon kaj ke por la momento ni
materie helpu la anojn de nia komunumo, kiuj bezonas nian
helpon.

Viajn kontribuojn sendu al UEA, kodo: "GLAV", Nieuwe Binnenweg,
176, NL-3015 BJ Roterdamo, Nederlando laux via kutima maniero,
ankaux pere de viaj landaj perantoj, menciante la konton "glav"
aux la agadon: "Ne al glavo...".

Renato Corsetti, Italio

Rim: Ankaux malgrandaj helpo-sumoj bonvenas, ja centoj de ili
jam faras konsiderindan sumon.

*************************************************************************

Internacia Junulara Semajno, IJS-92
===================================

sukcese, bonetose pasis en Esztergom, Hungario, kun partopreno
de cx. 120 gejunuloj el 19 landoj. Pro la ekster-euxropeco de
IJK, cxijare IJS kaj MEJS estis la plej internaciaj junularaj
someraj arangxoj en Euxropo.

*************************************************************************

La eltiritaj citajxoj
=====================
---------------------------------------------------------------
eble iel povos kontribui al la diskuto en EVENTOJ, diskuto
vole-nevole resumanta ideojn, kiuj fortigas kaj malfortigas sin
reciproke tra jardekoj de nia esperantista ekzistado. Mi citos
asertojn de diversaj statusoj, sen distingi, cxu temas pri
deklaro en grava dokumento, hipotezo en studo, aux frazo en
respondo al intervjuanto.
---------------------------------------------------------------

1905. "La Esperantismo estas penado disvastigi en la tuta mondo
   la uzadon de lingvo neuxtrale homa" ... "Esperantisto estas
   nomata cxiu persono, kiu scias kaj uzas la lingvon Esperanto,
   tute egale por kiaj celoj li uzas gxin".

         El la deklarcio de Bulonjo (teksto formulita surbaze
         de deklaracio de L.L. Zamenhof mem, la 7-an de
         auxgusto 1905.)

1986. "Do, la kriterio de isteco estas ligita al la lingvo, dum
   la kriterio de ismeco estas ligita al minimuma komuna celo de
   movado.

         Sandor Revesz: Sojle de la dua jarcento: historiaj
         rimarkoj.
         Literatura Foiro, n-ro 95.

1951. "La celo de la Esperanto-Movado estas plena apliko de la
   Internacia Lingvo Esperanto en cxiuj sferoj de la internacia
   vivo kaj por cxiuj internaciaj rilatoj..."

         El la Munkena Deklaracio

1969. "Se oni aplikas la koncepton pri konservo de la integreco
   de la individuo, oni nepre venas al malaprobo de lingva kaj
   kultura diskriminacioj en cxiu formo..."

         El la Deklaracio de IJK de TEJO en Tyreso, Svedio, la
         3an-10an de auxgusto 1969.

1965. " Unue oni devas bone difini, kion oni nomas kulturo... Jam
   delonge oni metas diferencon inter la civilizo kaj kulturo:
   civilizo signifas plue la teknikon, kulturo plie spiritan
   progreson."

         K. Kalocsay: La hungara kultura revolucio.
         Dek prelegoj (HEA, 1985), p. 95.

1970. "Kulturi: 3.. "Meti ion en favorajn kondicxojn, por ke gxi
   atingu plenan kreskon, multigon ktp:... - histojn en natura
   medio ... (analoge) ... ix la Zamenhofan spiriton, 4
   Perfektigi la spiritan evoluon de homo per racia edukado...
   ox ... 5 Prizorgado kaj perfektigado de la spirita evoluo de
   homo..."

         Plena Ilustrita Vortaro, p. 594.
         Cxefredaktoro: Gaston Waringhien

1968. "Kial la esperanto-movado bezonas altan kulturan nivelon?
   Cxar esperantismo, kiel lingvomovado, havas esence kulturan
   karakteron. Altigante la kulturan nivelon de la movado, ni
   kreas la kondicxojn, en kiuj ni regajnas al niaj celoj la
   simpation de la intelektularo. Sen ili esperanto ne havas
   esperon venki sian batalon..."

   "Hodiaux oni ne plu diskutas pri la du famaj vojoj kiuj
   konduku esperanton al gxenerala akcepto: nome pri la
   legxfarado de supre - flanke de oficialaj instancoj - kaj pri
   la iompostioma gxeneraligo de malsupre, flanke de la popolo.
   Ni superis tiun demandon cxar ni laboras samtempe laux ambaux
   principoj. Hodiaux ni konscias, ke ambaux vojoj estas
   nedisigeblaj, ke agnosko desupre kuragxigas plian
   disvastigxon de la lingvo malsupre, kaj inverse, pli vasta
   aplikado malsupre trenas oficialajn rekonojn desupre"

         Gian Carlo Fighiera, En:
         Pasxoj al plena posedo, p. 96.

1969. "La solvo de la lingvoproblemo per esperanto, kun cxiuj
   pozitivaj kromefikoj, devas esti afero ne de espero aux de
   naiva fido, sed de firma konvinko bazita sur objektiva
   analizo de faktoj. Foresto de tia konvinko estas fonto de
   duboj kaj ne matofte ecx de defetismo. ... Defetismo ne estas
   allasebla sur kiu ajn nivelo de batalanta movado..."

         Ivo Lapenna: Madridaj Tezoj.
         En: Esperanto en Perspektivo, p. 795. kun ekspliko sur
         la pagxoj 797-782.

1980. "... la oficialigo de esperanto estas nek versxajna, nek
   esenca dum la 80-aj jaroj... ni gxuas kaj aplikas esperanton
   laux tio, kio gxi efektive estas... ni celas diskonigi
   esperanton por pli kaj pli, iom post iom realigi gxiajn
   pozitivajn valorojn..."
         La Manifesto de Rauxmo
         laux Norvega Esperantisto 5/1991.

1981. "Walter Zelazny: Cxu ekzistas esperanta kulturo?
   Kris Long: Mi dubas. Antaux 2 jaroj mi vendis miajn
   eldonajxojn al esperantistoj dum pola e-arangxo OPERA kaj
   spertis, ke oni ecx ne diferencigas unu libron de alia."

   Walter Zelazny: Cxu vi kredas la finan venkon?

   Kris Long: Ne!... Cxi-rilate mi ne estas kredanta homo. Por
   uzi esperanton mi ne bezonas cxi tiun kredon.

         En Esperantujo cxiu konas cxiun, sed ili timas diri la
         veron pri aliaj... Kris Long respondas je demandoj de
         W. Zelazny.
         Pola esperantisto 1981/3-4, p.14-19.

1985. "... oni neniam difinis klare... la nocion de praceloj,
   sxlosila vorto de rauxmismo... Kiel...? Mia hipotezo estas
   tio, ke (La Manifesto) parolas pri alternativaj celoj
   eksplice (!), sed implice gxi parolas pri tio, ke la organiza
   principo de Esperantio ne estu celdirektita, sed libercela.
   Zelazny en 1979 parolas pri esperanto kiel biologia
   konservanto de la humanisma solvo de tutmondaj lingvaj
   bezonoj. ... Laux mia kompreno la pola brancxo (de rauxmismo)
   asertas jenon: Esperanto jes, povas esti efika alternativo al
   la gxisnuna modelo de la internaciaj lingvaj rilatoj. La
   realigo estas ebla, kvankam tute ne certa. Laux Zelazny, la
   scienco tute ne kompetentas pri tio. La deklaro de PSEK (Pola
   Studenta Esperanto-Komitato) formulas tiel, ke la formale
   deklarataj celoj de la esperantismo estas eble atingeblaj,
   sed en nekonata malproksima futuro..." ... "La adekvataj
   celoj ne estas nur alternativaj al la praaj, sed ankaux
   survojaj al ili. La celkonscia stabiligo de la esperanto-
   komunumo estas celo ne nur memvalora, sed ankaux la
   esperantismon biologie konservanta. La alternativaj celoj
   laux la manifesto estas kontraux-pracelaj, laux la eseo de
   Leyk: al-pracelaj ".

         Sandor Revesz: Sojle, Manuskripto cxe LF-Koop, p.18-19.

1987. Mi diris, ke per ignoro stulte obstina
      la registaro auxskulti nin rifuzas?
      Ecx pli malbone - la registaro cxina
      por siaj propraj celoj la lingvon uzas!
         W. Auld: Bonan matenon, Majstro!
         En barko senpilota.
         Edistudio, Pizo, 1987, p. 451.

1987. La membroj de la esperanta kultura komunumo elmigris al la
   insulo por formi, evoluigi kaj firmigi sian identecon inter
   sxirmataj cirkonstancoj. La identeco sxajne jam firmigxis,
   kaj venis la tempo de la retrovo de kontaktoj kun la
   "kontinento".

         Vilmos Benczik: Literatura Foiro, n-ro 100, p, 9.

1958. "Ni konscias, ke la tutmonda neesperantista kulturo dume
   superas la esperantan subkulturon... Ni strebas al kulturo
   kapabla detrui katenojn de homa spirita malliberejo... Ni
   surpasxas la vojon al tia kulturo."

         Survoje. Numero 0,
         La 31an de junio 1988.

Dauxrigo en la sekva numero.

*************************************************************************

OPINIOJ
///////

Piratoj en Esperantio
=====================

S-ro Golden tusxis tre grava n problemon, cxar "la piratado kaj
nerespekto de auxtoraj rajtoj" farigxis bedauxrinde malbona
kutimo en la Movado.

Antaux nelonge mi konstatis, ke la lernolibro de August Zweide
(eld. 1979) sub titolo "ESPERANTO laux patrina metodo" estas
plagiato de Cseh-kurso kun nur aldona traduko nacilingven. La
auxtoro (ne plu vivanta) ne nur NE petis permeson de IEI, kiu
posedas cxiujn rajtojn rilate Cseh-tekstojn (kio trovigxas sur
cxiuj eldonajxoj), sed ecx ne mencias en tiu libro, ke li uzis
la tekstojn de Andreo Cseh. Tio do estas ne nur malhonesteco,
sed ecx aroganteco. Mi bedauxras, ke ecx post la morto mi ne
povas diri ion bonan pri li.

Tamen li ne estas escepto. Ekz. cxinoj kaj kubanoj eldonis nian
alian libron "KARLO" de E. Privat, kvankam en la libroj estas
skribite "Cxiuj rajtoj rezervitaj" - kaj la nomo de Internacia
Esperanto-Instituto, IEI. Do la demando: kiu devas gardi
auxtorajn rajtojn restos senresponda, cxar ankaux gvidantoj de
EGA versxajne estas nur amatoroj (bonvolemaj).

Nome de IEI:
Mila v.d. Horst-Kolinska

*************************************************************************

Dek jarojn da malfruo
=====================

Estas strange, kiom da emocioj ankoraux hodiaux povas veki la
'Manifesto de Rauxmo". Dum pli ol jardeko oni en la movado -
almenaux en la oficiala - prisilentis gxin. Do la diskutantoj
malfruas pli ol jardekon kaj prikritikas tekston, kiu jam
delonge estas historia. La enhavo de tiu manifesto intertempe
evoluis al la "Deklaro de Segedo". Tion oni devas pridiskuti kaj
komenti. Aux cxu ree oni volas malfrui jardekon?

Herbert MAYER, Auxstrio

Gxuste la " oficiala prisilento " estas la kauxzo de la nuna
diskutado. Ja en respondo al la demando: "Kiuj ni estas
esperantistoj" estas afero ne nur de kelkaj kleruloj, sed de
cxiu konscia esperantisto. Kaj trovi nian identecon estas ne
simpla afero.

Cetere ni opinias, ke por trakti "Szeged"-on kaj "Voss"-on oni
nepre devas digesti la antauxajn konceptojn.

L.S.

*************************************************************************

ANONCO
//////

Finfine aperonta!
=================

LA DEKAMERONO de Giovanni Boccaccio

*************************************************************************

ESPERANTO APLIKATA
//////////////////

Lernejaj gxemeligxoj
====================

En la cxefurbo Brazilio oni proponas gxemeligxon inter lernejoj,
kie esperanto estas instruata. Gxemeligxo signifas la jenon:
Esperanto-korespondado inter la gelernantoj de la lernejoj,
intersxangxo de informoj pri edukmetodoj, intersxangxo de
lernolibroj uzataj por instrui matematikon, geografion,
biologion, historion ktp. intersxangxon de fotoj, ktp.
Interesigxantoj skribu al:

E-Asocio de Brazilio, CP.11.1124, BR-70084 Brasilia DF.
Laux IPR 1/92.

*************************************************************************

Nova firmao "LERNADO"
=====================

Kelkajn jarojn en Peterburgo funkciis koresponda kurso de e-o
cxe la kooperativo Espero. Nun la kurso apartigxis de la
kooperativo kaj registrigxis kiel memstara firmao Lernado. La
firmao efektivigas trigradan instruadon de e-o. Estas organizita
koresponda instruado ankaux de aliaj lingvoj. Funkcias
koresponda konsultejo pri psikologio, edukado, seksologio, juro.

Lernado povas akcepti ankaux turistajn grupojn. La statuto
permesas ajnan komercan, produktan kaj peran agadon, kaj ni
volonte traktos cxiujn proponojn pri kunlaboro.

RUS-197198 Sankt-Peterburg-198, p.k. 341. Rusio.
Laux Ruslanda Esperantisto 7/92.

*************************************************************************

KOMERCA APLIKADO
////////////////

La Komerca Fakgrupo "La Rollagro" produktas kaj liveras
diversajn radialajn rollagrojn kaj ties komponerojn.

Komerca Fakgrupo La Rollagro,
Platforma Industriala Scheia,
R-5800 Suceava, Rumanio
Telefakso: + 40-987-25947

* * *

Planata revuo: MERKATO
======================

Silezia Esperanto-Asocio planas eldoni kvaronjaran revuon
"Merkato", en kiu aperados reklamoj de malgrandaj firmaoj. Oni
sercxas kunlaborantojn en diversaj landoj. La unua numero aperos
auxtune 1992. Skribu al la adreso:

MERKATO, pk. 16, ul. Dubois 3, PL-50-952 Wroclaw 17, Polio.

* * *

"Kontakto" sercxas kontaktojn! La Ukrainia Esperanto-Agentejo
"Kontakto" sercxas samideanojn por turistaj aferaj kaj sciencaj
kontaktoj laux adreso:

Tamara Popova prez., ul. Perekopskaja divizija 23, Odeso, UKR-
270009 Ukrainio. Telefono: +7-044-630930.

* * *

Monda hejmo: ekologia centro
============================

Ekologia Centro Internacia, kun esperanto kiel oficiala lingvo,
acxetis tri dometojn en ruina stato kaj apudan terenon en la
preskaux forlasita vilagxo Cauduro (40 km nord-okcidente de
Beziers) kaj nun restauxras la domojn. Gxi sercxas membrojn kaj
pruntintojn, kiuj poste gxuos restadojn en vere ekologia loko,
sen bruo kaj kun pura aero.

Informas la vicprezidanto:

L. Ensuque, 7 rue Gustave, F-34000 Montpellier Francio.
Franca Esperantisto, marto/92.

* * *

Esperanto en komerco
====================

Kiu germana esperantisto kapablas kaj volas verki lernolibrojn
kaj fakliteraturon por utiligo de esperanto en la komerco kaj
ekonomio?

La subskribinto laboris en tiu kampo. Pro oldeco li sercxas
posteulon, al kiu li povos transdoni materialon por tiu laboro.
Esperantisto kun serioza laborintenco bonvolu kontakti s-ron

Bruno Vogelmann-senior, Pistoriusstr. 52, DW-7180 Crailsheim,
Germanio.

Laux Esperanto Aktuell 4/92.

* * *

KOMPUTILA RONDO
===============
informilo 2/92 7a jaro

La bulteno Komp-Ro aperas 3-foje jare, formato A-5, 16 pagxoj.
La informilo traktas praktikajn problemojn de komputilizado, kun
aparta atento al la "esperantigo" de diversaj programoj. Abono
estas nepre rekomendinda por cxiuj komputil-uzantoj, inkluzive
cxiujn landajn asociojn kaj e-organizojn!

Abonprezo: 9 DEM aux 6 respondkuponoj, por ne-transpagipovuloj:
5 DEM aux 3 respondkuponoj. (Eblas sendi ankaux cxekojn, aux
konverteblajn monbiletojn). Redakcia adreso:

Komp-Ro, Jurgen Wulff, Bornkamp 12, DW-2000 Hamburg 70,
Germanio. Telefono kaj fakso: +49-40-6560659, UEA-kodo: JWFF-M.

*************************************************************************

Skriba telefono
===============

Mi lernas en la fako de komputiloj kaj antaux kelkaj semajnoj mi
komencis labori per la grandaj komputiloj en "Majer"-konstruajxo
en Tenijon.

En tiuj komputiloj ni havas kelkajn interesajn aferojn, sed por
mi la plej interesaj el cxiuj estas la elektronika posxto kaj
komunikado per komputiloj. Per gxi mi povas korespondi kun
studentoj cxirkaux la tuta mondo, sendi kaj ricevi leterojn
trans la marego.

Antaux proksimume unu semajno unu el miaj amikoj rakontis al mi,
ke estas ankaux io, kiu nomigxas "IRC". Li diris al mi, ke uzi
"IRC" estas simile al parolado per telefono. Mi decidis provi
tiun "IRC" kaj mi provis gxin.

Tiu "IRC" estas konstruita kiel telefono por kelkaj homoj, sed
vi skribas anstataux paroli. Cxiuj, kiuj uzas "IRC" havas
specialajn nomojn, kiujn ili uzas dum la uzo de "IRC" (mi
nomigxas "Sxeleg").

"IRC" estas konstruita kun kelkaj temoj. Cxiu, kiu uzas gxin,
povas paroli (angle) pri la temo, kiun li volas, aux krei novan
temon.

Cxiam, kiam mi diris al iu "esperanto", aux li ne scias, kio gxi
estas, aux li diris al mi, ke gxi estas interesa, sed neniu
parolas gxin. Pro tio mi decidis krei novan temon - "Esperanto -
lernantoj kaj instruistoj" - kaj vidi, cxu iu venos paroli kun
mi en esperanto.

Post kiam mi atendis malpli ol kvin minutojn, venis kvar
studentoj al mia temo; unu ne scias, kio estas esperanto, unu
parolis kiel mi, kaj du parolis tre bone. Tiam ni malpli parolis
per esperanto ol pri esperanto, kaj mi lernis kelkajn novajn
vortojn, kiel "krokodili". Kiam ni devas skribi "cxu", ni
skribas aux "cux" aux "cxu".

Tio estis tre interesa kaj mi decidis fari cxi tion de tempo al
tempo por praktiki mian esperanton.

Ejal Peleg
El Israela Esperantisto, junio/1991.

"IRC " estas unu el la tipoj de "elektronika posxto", kiu fakte
estas iu reto de komputiloj. Pri la "elektronika posxto" mem,
kaj pri la uz-eblo legu la artikolojn en la revuo Komp-Ro.

La Red.

*************************************************************************

ALVOKO
//////

Karaj Legantoj,
===============

la fakta aplikado de esperanto en la cxiutaga vivo estas nia
komuna intereso.

Sendu ankaux Vi informojn al tiu cxi rubriko!

Helpu al tiuj, kiuj jam uzas la lingvon - sed la aliaj ne scias
pri ili, kaj helpu al tiuj, kiuj volas uzi la lingvon!

*************************************************************************

ARANGxOJ
////////

BELaj Tagoj
===========

11-15. novembro, Poprad, Slovakio

Bahaa Esperanto-Ligo (BEL) afable invitas Vin al BEL-aj tagoj.
La temo de la seminario estas diversaj aspektoj de la Bahaa
Religio kiujn ni traktos prelege, diskutronde, laborgrupe...

Gxuste cxi-jare la bahaanoj de la tuta mondo solene omagxas la
centjarigxon de la forpaso de Bahaullah. La personeco de
Bahaullah postulas atenton ne nur de la bahaanoj, sed ankaux
de esperantistoj, cxar inter liaj profetajxoj oni povas trovi
ankaux jenan: "La tago alproksimigxas, kiam cxiuj popoloj de la
mondo akceptos universalan lingvon kaj komunan skribon".

La kotizoj varias laux landoj 11-32 USD (por Orienta Euxropo)
kaj 105 USD por ceteraj landoj. Cxiuj kotizoj estas pagendaj
surloke. Petu aligxilon cxe:

Bahaa Esperanto-Ligo, Bernhard Westerhoff, Ulrich str. 20.,
DW-6000 Frankfurt 50, Germanio.

*************************************************************************

Vina Seminario!
===============

01-04. oktobro, '92, Bzenec, Cxehxoslovakio

- Prelegoj pri la vinproduktado kaj pri la gxusta maniero de
  vingustumado (kun praktikaj ekzercoj...)

- Vizito de vinpoduktejo kaj de gxia kelo...

- Amuzvesperoj kun cimbalona muziko...

Kotizoj: 100 DEM, por orientanoj 1050 KCS, por hungaroj 3570 FT
(al LINGVO-Studio). Gejunuloj sub 30 jaragxo havas cx. 10%
rabaton.

Pliaj informoj cxe: CxEJ, Jana Burianova, Pod nemocnici 35,
CS-62500 Bruno, Cxehxoslovakio.

*************************************************************************

Somera E-Tendaro

S.E.T.-93, Lancxov!
===================

Somera Esperanto-Tendaro en Lancxov okazigas en 1993 jam
tradiciajn kursojn por komencantoj kaj progresintoj denove en
tri etapoj: A.: 4-16- de julio, B.: 17-31. de julio, C: 01-14.
de auxgusto 1993.

Antauxtagmeze instruado (40 instruhoroj), posttagmeze banado kaj
boatado en lago, ekskursoj (ankaux al Vieno), bivakfajroj,
karnavalo. Logxado en kabanoj meze de la naturo.

Kosto: 210 DEM, por ekssoc.landoj: 130 DEM, por cxehxoj kaj
slovakoj: 1600 KCS. Pliaj informojn petu cxe la adreso:

laux Esperanto, CS-67401 Trebicx, Cxehxio-Slovakio.

*************************************************************************

Kastelspiritoj - Brrr...

Renkontigxo en monto-kastelo
============================

8-11.10.1992, Auxstrio.

Cxi-jare MKR signifas "Montkastela Renkontigxo". Gxi okazos en
la Kastelo Stibichhofen, Rebenburggasse 2, A-8793 Trofaiach,
tel. +43- 3847-2260.

Programo: tuttaga surmonta migrado por sportuloj; laux via
propra placxo pli mallongaj migradoj; ekskurso; vesperoj...

Vi bezonos mont-tauxgajn sxuojn, dorsosakon kaj trinkujojn por
la ekskursoj, varmajn kaj pluv-protektajn vestajxojn.

La kotizo: (surloke: 770) sxilingoj; por netranspagipovuloj
rabato de 200 sxilingoj. Pli ol 30- jaruloj krompagas 200 resp.
100 ATS.

En la olda kastelo onidire "vivas" pluraj kastel-spiritoj. Eble
surloke oni povas krompagi por ne-renkonti ilin...

Auxstria Esperanto-Junularo, Pf: 804, A-8011 Graz, Auxstrio

*************************************************************************

Kurso por e-instruistoj

Instrui komunike
================

Laux tiu titolo okazos intensa tri-taga kurso por instruistoj
kaj - antoj en la Esperanto-Centro Poprad de la 6a gxis la 9a de
novembro '92. (de vendredo posttagmeze gxis lunde posttagmeze).

Organizita de ILEI, la kurso demonstros kaj praktikigos la
situaci- komunikan manieron instrui lingvojn, specife laux la
lernolibro "Tendaraj Tagoj" kies dua kajero jxus aperis. La
kurson gvidos la auxtoro de la lernolibro, Stefan MacGill.
Kursanoj ne nur ekscios pri la principoj kaj teknikoj de
komunika instruado, sed aktive ekzercos ilin en etaj grupoj.
Instruistoj el diversaj landoj bonvenas, ili havos okazon
rakonti pri siaj spertoj kaj problemoj en la instruado kaj
diskutigi ilin komune.

La partoprenkotizo estas intense tre modesta, kaj inkluzivas tri
mangxojn tage. Por dormantoj en la Centro mem la tuta kotizo
estas nur 48 NLG aux 144 SEK (1400 Ft por eksa.soc.landanoj). Por
dormantoj en pli luksaj apartamentoj en promendistanco de la
Centro: 60 NLG aux 180 SEK (resp. 1900 Ft). Nemembroj de ILEI
pagos 10% pli.

Poprad ofertas agrablan kompanion, bonan etoson, fresxan aeron,
belan naturon kaj moderajn prezojn. Kaptu la okazon konatigxi
kun gxi!

ILEI starigis al si la devon oferti kvindek lokojn en
instruistaj kursoj en 1993, jen la unua pasxo al tiu celo.
Interesatoj petu aligxilon

de ILEI: Eso u. 7, H-1034 Budapest, Hungario.

*************************************************************************

3-a stagxo por

Korusa Kantado
==============

Inter 21-27. septembro, La Freychede,
Montferrier, Suda Francio.

Lokaj e-grupoj de Pireneo invitas Vin al komuna korusa kantado
sub gvidado de Petro De Smet (Belgio).

Tage korusa kantado, posttagmeze ekskursoj. Aligxkotizo inter
200 kaj 350 FRF, restadkostoj minimume 500 FRF.

Pliaj informoj:

"Jorgos", F-09129 St. Felix Rt, Francio. Tel: +33+61-+6086983.

*************************************************************************

ANONCO
//////

PASPORTA SERVO
==============
la listo de gastigantoj de TEJO 1992

Cxu vi jam havas kaj uzas gxin?

*************************************************************************

MOVADO
//////

Prelegvojagxo
=============

S-ro d-ro Erich-Dieter Krause el Leipzig, intencas fari
prelegvojagxon tra Belgio.

S-ro Krause prelegis naci- kaj internaciskale, i.a. en la UK-
oj/Kongresaj Universitatoj en Varsovio kaj Brajtono. Li estas
membro de Akademio de Esperanto, prezidanto de Saksa Esperanto-
Asocio. Li intencas fari prelegvojagxon fine de septembro gxis
la 11-a de oktobro. La temoj estas pri esperanto, pri la influo
de naciaj lingvoj al esperanto kaj pri Leipzig.

Bv. kontakti lin:

Semmelweis str. 7, DO- 7010 Leipzig, Germanio.
el Fenomeno, 4/92.

*************************************************************************

Esperanto Aktuell
=================

La revuo Esperanto Aktuell, organo de Germana Esperanto-Asocio,
ekde 1992 aperas laux nova ritmo: okfoje jare kaj alterne
german- kaj esperantlingve. Eksterlandaj abonantoj ricevas nur
la esperantlingvajn eldonojn (20 DEM), se ili ne aparte mendis
ankaux la aliajn (entute 30 DEM).

Redaktoro de la esperantlingvaj numeroj:

Ulrich Becker, Kustriner str. 3. DO-1092 Berlin.
Redaktoro de la germanlingvaj numeroj:
Frank Srocker, Alban-Stolz str. 20, DW-7800 Freiburg.

Laux Esperanto Aktuell, 4/92.

*************************************************************************

Lerneja statistiko...
=====================

La numero 1/92 de la revuo Internacia Pedagogia Revuo, IPR,
organo de ILEI (Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj)
prezentas la statistikon pri instruado de Esperanto en la
elementaj kaj mezaj lernejoj en 1991/92. La listo enhavas
datumojn de 19 landoj. Laux gxi en bazaj kaj mezlernejoj
esperanton lernas sume (!) 2455 lernantoj sed inter ili 1688
hungaroj...

laux IRP 1/92.

---

Laux tiuj datumoj ni havas du pensojn:

- 2455 entute minus 1688 hungaroj = 767 ceteraj... Cxu certe 
  la ciferoj estas precizaj?

- Cxe aliaj fremdlingvanoj: germana, rusa aux la angla, plejofte
  mem la instru-materialo edukas al la germana, rusa, brita aux
  usona kulturo. Cxu en la lernejoj oni studas nur la lingvon
  esperanto aux la lernantoj estas ligitaj ankaux al la movado?

Kvankam gxis tiu cxi jaro mi aktivas cxefe en la junulara
movado, bedauxrinde mi konas ege ne multajn esperantistojn, kiuj
lernis la lingvon en la baza lernejo. Mi timas fari konkludon...

Suzana Sz. Virag, Hungario

*************************************************************************

Infandesegnajxoj
================

Okaze de la Internacia Infansemajno, komence de oktobro Kroata
Esperantista Unuigxo organizas internacian ekspozicion de
infandesegnajxoj - diverstemaj. Bonvolu sendi kontribuajxojn
grupe gxis la 15-a de septembro. Estas bonvenaj cxiuj
desegnoteknikoj, uzenda formato: A4.

Cxiu E-grupo (lernantoj gxis 15 jaragxaj), kiu partoprenos la
ekspozicion, ricevos donacon de la organizantoj.

Bonvolu al cxiu desegnajxo aldoni nomon kaj agxon de la infano,
kaj al la kolektajxo informon pri la E-grupo, pluse adreson. Ni
preparos koncizan katalogon kun tiuj datenoj.

La desegnajxojn la organizantoj ne redonos, cxar ili planas
organizi pliajn ekspoziciojn en Kroatio (kun informoj al la
partoprenantoj).

Adreso de la organizantoj:

Kroata Esperantista Unuigxo, 
Trg burze 2., 41000 Zagreb, Kroatio

*************************************************************************

Alvoko
//////

Alvoko al redakcioj de E-revuoj!
================================

Cxu vi permesas, ke mi proponu etajn plibonigojn por via revuo?

Jen ili:

a) aperigu la informon ekz. "revuo fondita en la jaro... aux
   aperas ekde... cxiumonate aux ... (aldonu la ritmon de
   aperado).

b) numerigante la pagxojn aldonu: nomon de la revuo (gazeto),
   numeron kaj monaton, simile kiel faras la revuo Esperanto aux
   Heroldo.

Tio necesas kiel informo, se oni fotokopias iun el la artikoloj.
Multfoje aperas fotokopioj SEN tiu informo, kiun oni forgesas
aldoni manskribe. Al fotokopiado de artikoloj mi instigas e-
instruistojn por progresigaj kursoj, kiel la plej aktualan kaj
interesan instru-materialon.

La supraj proponoj estas en la intereso ankaux de la redakcioj.

Mila.v.d. Horst-Koliska, Nederlando

*************************************************************************

La diktatoro
============

filmo de Charlie Chaplin

La temo de la pasintjara Filmofestivalo en Perpignan,
Confrontation XXVII estis "Euxropo 39-45". La unua prezentita
kaj pridiskutita filmo estis "La Diktatoro" de Charlie Chaplin.

Jam de jaroj mi auxdis flustre, ke Chaplin iel simpatiis al
esperanto kaj ecx uzis gxin por filmo. Mi foliumis la
postmilitajn jarkolektojn de nia gazetaro en mia posedo, sed mi
ne trovis multon pri la temo. Cxu nia kolektiva lingva purismo
kaj sxovinismo cenzuris la ne-lauxfundamente skribitan
esperanton? Ja en la koncerna filmo trovigxas ne akademie
skribitaj vortoj...

Chaplin frue perceptis la dangxeron de hitlerismo pri kiu li
volis atentigi la mondon. Sian genian talenton kaj sian fizikan
similecon al la nazia diktatoro li lerte uzis por filmo, kiun,
li mem produktis en Usono.

Unu semajnon antaux la komenco de la dua mondmilito startis la
filmado, kaj dauxris gxis la mezo de la sekva jaro.

En la filmo sur la muroj kaj butikoj de la juda geto estas
pluraj surskriboj prenitaj el esperanto, kiel "lipharoj, kafejo,
vestajxoj malnovaj, cigaroj, cambroj, terpumoj" k.a.

"Fusxajxo!" - mi auxdis de lingvopuristoj! En la vortoj
"tabakbutiky" aux "restoraciz" ili ecx vidis nenion komunan al
nia lingvo!

Tamen, tamen!

Sen paroli pri la supersignoj, la alpreno de okulfrapaj finajxoj
plej versxajne donis al Chaplin impreson pri ankoraux pli da
fikcio.

Mi konsultis suficxe multe da libroj kaj artikoloj pri Charlie
Chaplin kaj lia filmo "La Diktatoro". Mi nenie trovis aludon pri
esperanto...

Kiam mi havis la okazon paroli kun esperantistoj pri la skriba
uzo de esperanto en "La Diktatoro", mi neniam renkontis
entuziasmon, tute male, kvazaux se temus pri sakrilegio...

Fikcio estas la formo, kiun Chaplin elektis por liveri sian
alarmkrion pri kaj dum dangxera epoko de la monda historio.

La filmon oni nepre devas spekti ankaux interlinie. Tion farante
la esperantistoj certe konvinkigxos, ke en tia kunteksto,
Chaplin ne acxe, sed altpense utiligis esperanton.

Pasintjare Literatura Foiro eldonis video-kasedon pri esperantaj
filmoj, i.a. "La Diktatoro" eltirajxe.

Jean Amouroux

laux Franca Esperantisto 2/1992.

*************************************************************************

Esperantistoj: cxu margxenuloj de la socio?
===========================================

En brilpromesaj tempoj de Zamenhof homoj emis kredi, ke cxio,
kio utilas, pli-malpli frue ankaux efektivigxas. Necesas nur
montri la utilon, klarigi kaj konvinki. La homa scio sencxese
multigxas kaj plibonigas la socion. Tio validas ankaux pri
esperanto, kiun cxiuj homoj facile lernos kaj per kiu ili
interkomprenigxos, lingve kaj sente. Dank' al la kreskanta
sciaro, ankaux sociaj diferencoj malaperos aux, almenaux, onia
socia loko dependos nur de la lernitaj scioj kaj labora
klopodemo. Mi certe troigas pri tiu priskribo, sed mi kredas, ke
mi kaptis ne tute malgxuste la spiriton de tiuj tempoj.

Ni scias, ke la dudeka jarcento ne plenumis tiujn esperojn. Pri
pli ol socia egaleco ni plu esperas (nesciante, kio rezultigos
gxin: porpopola kapitalismo, novspeca socialismo aux io alia),
sed post Hirosximo ni certas: pli da scio ne nepre estas pli da
bono. Kaj esperanton, kvankam gxi estas kompare bona solvo de la
lingva problemo, lernis nur sensignifa parteto de la homaro.

Kiuj estas tiuj malmultaj homoj? Cxu iuspecaj homoj pli emas
esperantistigxi ol aliaj? Cxu eble nur nekutimuloj faras tion,
kaj esti esperantlingvano ne apartenas al la ideo pri socia
normaleco? Gxis nun mankas vera soci-scienca priskribo pri la
tuto de nia maldensa, sed tutmonda verda socio (legantoj de la
angla povas trovi pri la temo The Esperanto Movement de Forster
aux studon fare de Claude Piron en Interlinguistics de K.
Schubert).

La granda cxirkauxa socio ofte traktas nin iel margxenule: la
ulo, al kiu cxiam venas fremduloj; la maljunulo kun verda
insigno, kaj cxiam parolas pri la sama temo; la instruisto, kiu
partoprenigas miajn infanojn en senutila kurso. Same kiel
antauxjugxo signifas nur: prijugxo farita antaux vera ekkono,
kiu povas montrigxi poste gxusta al malgxusta, margxenulo ankaux
estas nek pozitiva, nek negativa esprimo.

Margxenulo trovigxas margxene, rande, malcentre de la socio,
cxar li/sxi vivas mallaux kelkaj aux cxiuj gxiaj reguloj. La
sociaj reguloj estas malperfektaj. Okazas, do, ke margxenuloj
vivas laux pli perfektaj kutimoj kaj manieroj, kiujn la granda
socio nur pli malfrue (se entute) akceptos por si. Tio nomigxas
ofte alternativa, kaj tiusence ankaux la alternativaj verduloj,
naturistoj, viand- nemangxantoj, kontraux-alkoholistoj ktp estas
margxenuloj.

Jen do ni aperas kiel pozitivaj margxenuloj. Ne gravas, se ni
malmultas kaj plejparte sxajnas malsukceso: cxiu granda movado
necese komencigxis tiel. Fidel Castro, kies aperon en la
1990-jara Universala Kongreso kaj senkondicxan jeson al
esperanto oni ankoraux multmaniere priopinios, komparis nian
movadon ecx kun la frua kristanismo...

Socia margxeneco kiel malricxegeco, krimemo, drogemo, ktp. ne
oftas inter esperantistoj. Sed multas stranguloj kaj
problemuloj. Ofte problemuloj farigxas stranguluj: ili venas al
esperanto, cxar ili malfacile kontaktas siajn kunhomojn. La
trankvila, komprenema medio de esperantistoj en multaj kazoj
forigas tiujn zorgojn kaj plifelicxigas tiujn homojn. Tamen,
aliaj trovas, ke iliaj esperoj pri esperanto estis troaj: ili
forlasas esperanton, aux, tute male, faras el gxi sian cxefan
okupon. Ili ne cxesas rekomendi kaj reklami la lingvon,
surmetante sxtrumpetojn kun verda stelo kaj metante etan
Zamenhofon sur sian tablon. Pro ili la cxirkaux-socio rigardas
nin kiel strangulojn felicxe, ilia nombro nuntempe eble
malkreskas.

Tamen, la plej grava kialo veni al esperanto estas la deziro
ekkoni aliajn homojn kaj kutimojn. Eblas diri: Sed tiu
esperantisto ecx ne konas sian apudulon en la domo, kial li do
korespondas kun Cxinio? Unue, cxu interesigxemuloj sxatas
interesigxemulojn, kaj krome, siajn kunvivantojn oni ne elektas,
sed siajn korespondantojn jes... Amikoj kaj geamantoj ofte
pensas: Sen esperanto ni neniam estus trovintaj nin!

Kaj mi timas, ke gxuste tiu deziro koni fremdulojn estas
margxena afero en plej multaj landoj. En la tiel nomata Tria
Mondo, kie ofte trovi suficxan mangxantojn estas cxefproblemo,
ne restas intereso pro foraj fremduloj. En la cetero de la
mondo, vojagxi signifas por la meza homo: turismi. Turismo estas
speco de industrio, kaj pli rektaj kontaktoj kun alilandanoj,
sen la neceso de pagataj perantoj, metus finon al tiu enspeziga
agado. Krome, grandaj kulturoj preferas okupigxi pri si mem:
tiuj cxi liniojn skribas en Usono, kie la plejparto de la
logxantoj kutime ne scias, kia trovigxas nia lando. (Nu, mi
konfesu, ke ankaux hungaroj kutime ne scias, kie trovigxas la
sxtato Michigan.)

Kaj tio estas la cxefa kauxzo de nia margxeneco (cxu mi diru
supereco?): en la mondo, la meza sociano ne bezonas aux ne
sentas la bezonon de interkulturaj kontaktoj, dum por ni ili
konsistigas (en ideala kazo) nian vivmanieron. Eble tio komencos
sxangxigxi en Euxropo, kiu faras la unuajn timajn pasxojn al
vera unuigxo... En unueca monda kulturo, kie tamen ne malaperos
la naciaj malsamecoj, ni ne estos plu margxenuloj. Kaj gxis tiam
ni diru: ni staras sur la margxeno, sed nia margxeno estas
antaux la centro!

Istvan Ertl

el Kontakto/91

*************************************************************************

ESPERANTO EN LA RADIO
/////////////////////

Ekmutis la Esperanto Fako de Radio Zagreb
=========================================

La esperanto-elsendoj de Radio Zagreb komencigxis en aprilo
1953. En julio de la sama jaro okazis en Zagreb la UK, la unua
en la Balkano.

Tiam, en 1953 neniu povis imagi, ke 39 jarojn poste la stacion
oni nomas ne Radio Zagreb, sed "Kroata Radio, studio Zagreb".
Nek tiam, nek poste iu ajn supozis, ke la esperantaj elsendoj
post 39-jara seninterrompa dauxro estos nuligitaj sen ecx
unuvorta skriba deklaro. Sen argumento, sen ia sciigo al la
kolektivo, kiu preparadis ilin. Preskaux 4-jardeka dauxro okazis
sen malfruoj, konstante gxustatempa ecx dum la bombardado de
Zagreb.

La lasta elsendo estis la 28-an de junio. Post tiu, la
esperantaj vortoj en la ondolongoj de Kroata Radio ekmutis.
(Laux zagrebaj onidiroj unu el la novaj cxefoj de la Radio
aprezis esperanton kiel "komunista postrestajxo", kaj donis
perbusxan komandon por tuje nuligi la elsendojn. La red.)

Nun, kiam niaj auxskultantoj ne plu povas auxskulti nian
programon, dankon al cxiuj, kiuj subtenis per kuragxigaj vortoj
la esperantajn elsendojn.

En la adiauxa artikolo iom amara penso trudas rimarkon: La
radio- direkcioj ne povus tiel senargumente kaj subite nuligi
esperantan programon, se esperantistoj estus montrintaj pli
grandan intereson por tiu aktivado. Tio mankas. Nur deko da
stacioj elsendantaj esperante, vere ne povas imponi. Kaj nenia
kampanjo iam ajn okazis por plibonigi tion.

Multaj esperantistoj simple ne komprenas la gravecon de tiu
aktivado... La sekvo de tio estas la nuligo de esperantaj
elsendoj ankaux de Kroata Radio.

Emilia Lapenna, ligita al la elsendoj de 1953 gxis 1992.

laux Kroata Esperantisto, 1/92.

*************************************************************************

ANONCETOJ
/////////

Mi sercxas membrojn por fondi esperantistan nifologian asocion.
Bv. aldoni IRK aux el Hungario respondkoverton.

Denes Partay, Damjanich u.1/I, 3/2., H-7400 Kaposvar, Hungario.

* * *

Esperanto Klubo en Kalisz (centro de Polio; cx.100 mil
logxantoj) sercxas kontaktojn kun similaj kluboj el la tuta
mondo. Ni volus kunlabori pri intersxangxo de kulturajxoj,
turismo kaj reciprokaj vizitoj. Nia adreso:

PL-62-800 Kalisz, str Serbinowska 25, Polio.

* * *

Estonte oni povas ne nur skribi leterojn, sed ankaux telefaksi
aux telefoni. La adreso: Pola Radio, Esperanto-Redakcio,
PL-00-950 Warszawa, Pollando; telefaksilo: +48-22-444123
(cxiam), tel. +48- 22-459337, aux 459358 (antauxtagmeze).

* * *

Mesoj en esperanto
------------------
Esperanto-mesoj okazos cxijare en la katedralo de Speyer
(Germanio), je la 15a horo: la 27-an de septembro, la 29-an de
novembro.

Pliaj informoj:

A. Kronenbergen, sacerdoto, Am Wierbrunnen 29, DW-6730 Neustadt
13, Germanio

* * *

Sinjor(in)o Kolektanto, kiu "hazarde" kolektis ankaux nian tekon
dum la Viena UK! Cxiujn trovitajn valorajxojn vi povas reteni,
ni petas vin sendi al nia redakcia adreso (eble en sennoma
pakajxo) nur la dokumentojn, adresojn kaj eble la filmon el la
fotilo, kiuj por vi estas senvaloraj, sed por ni ege gravaj.

Redaktoro de EVENTOJ.
kongresnumero 650.

* * *

La e-klubo Januaro el Vorkuta (trovu gxin sur la mapo por havi
imagon) sercxas kontaktojn. Kun granda atento ni akceptus cxies
konsilojn kaj kunlaborproponojn.

Ni interesigxas pri ruslanda monarkiismo, ortodoksismo,
bahaaismo, meditado, NIFO-j kaj e-muziko.

RUS-169917 Vorkuta, ul. Leningradskaja 2, teatr kukol, Rusio.

* * *

Estas fondita Asocio de Sana Vivmaniero kaj Esperanto.
252126 Kiev-126, pk. 551-B, Ukrainio.

*************************************************************************

KORESPONDI DEZIRAS
//////////////////

Jxusa kursfininto sercxas korespondajn partnerojn dise en a
mondo. Jair Ferreira De Ameida, R. Caros Simoes Louro, 382; V.
Isabel; BR- 25800 Tres Rios-RJ, Brazilio.

* * *

Ankaux Pola Radio helpas!
-------------------------

Ricevante pli kaj pli da petoj, la Esperanto-redakcio volas
helpi la korespondemulojn. Do, se vi sercxas korespondant(in)on
en Pollando, skribu al Esperanto-Redakcio, aldonante kelkajn
bazajn informojn (agxo, profesio, hobio ktp.) pri si mem.

Pola Radio, Esperanto-Redakcio, pk. 46, Warszawa, PL-00950, Polio.

* * *

S-ino Laura Fasalo kaj sia edzo, aktivaj membroj de "Amnestia
Internacia" volas korespondi tutmonde.

Via Varrallo Pombia 42, I-28053 Castelletto Ticino Italio.

* * *

Konstantin Tarakanov, 17-jara, dez. kor. kun gejunuloj.
ul. Galusxina 3-4, RUS-163009 Arhangelsk, Rusio.


* * *

Por trovi plum-amikojn, skribu al:
Koresponda Servo de Kroata E-Unuigxo!
Trg Burze 2, HRV-41000 Zagreb, Kroatio.

*************************************************************************

INTERESE...
///////////

Kiel nomigxis L. L. Zamenhof?
=============================

En Starto 6-1991, p. 10-11 estas esperanta kaj cxehxa traktajxoj
pri la "baptonomoj" de Zamenhof (tiun vorton mi uzas nur tial,
por ke la granda plimulto de legantoj komprenu min: Zamenhof,
estante hebreo, ne estis baptita). En la cxehxa teksto estas
mencio: "... li komencis subskribadi sin L. L. Zamenhof, ne
skribante iam tutan sian nomon, ne eblas do diri, cxu li estis
Lazar Ludvik aux Ludvik Lazar." La dua auxtoro en Starto diras
sur p. 11, lasta linio super dika nigra streko, ke "Kiel
universitatano li farigxis "Lazar Markovicx Zamenhof". Laux
Enciklopedio, p. 580, li finis la universitatan studadon en la
komenco de januaro 1885.

En la Originala Verkaro (O.V.) tamen oni trovas sur p. 482 lian
komunikon, adresitan al Vladimir Majnov, per posxtkarto 21.VI.
(3.VII.) 1889: "Mia plena nomo estas Ludvigo Lazaro (Ljudovik
Markovicx Z-f)" kun noto, ke la nomoj inter krampoj estas
skribitaj ruslitere. Atentu. ke la familia nomo ne estas
skribita komplete kaj la nekutiman formon Ludvigo [laux PIV
Ludoviko). En sia 30-a vivojaro Zamenhof do sxangxis sian nomon.

Nun mi volas okupigxi pri la familia nomo Zamenhof. Gxi estas
evidente germandevena, kunmetita el du vortoj: Samen - semo, Hof
- korto. En la Zamenhofa familio oni parolis ruse. En tiu lingvo
ne ekzistis la konsonanto "h". Fremdajn vortojn, enhavantajn
tiun cxi konsonanton, transskribas rusoj per "g" (ekz. Gitler).
Oni devas do rajte supozi, ke la familianoj prononcadis sian
nomon "Zamengof", cxar la germana "s" estas prononcata "z". Sed
jam en la 1-a n-ro de la Esperantisto (1. sept. 1889) oni legas
sub la gazettitolo la germanan kaj esperantan kolofonojn. En la
unua estas: Dr. L. Samenhof, en la esperanta: Dr. L. Zamenhof.
Sur p. 473 de Originala Verkaro, en la antauxlasta alineo,
mencias d-ro Dietterle, ke " Ofte Zamenhof subskribis sian nomon
ne kun cxiuj literoj sed nur kun kelkaj, ekz. 'Zamenh...' aux
alimaniere". Sur p. 488 de la OV oni trovas sub n-ro 101
posxtkartan informon al la jam menciita Vladimir Majnov: "Via L.
Zamen..." La samon oni vidas sur p. 499 sub leteroj n-ro 139 kaj
sur p. 500 n-ro 140. Cxu tio estas taktiko pro la "h" kaj "g"?
Aliaj rimarkindajxoj: OV p. 585, n-ro 375: Recepta folieto
26.II. (11.3.) 1910: pollingva surpresajxo: Dr. Ludwik Zamenhof.
Sed por rusaj pacientoj li eble havis receptojn kun rusalfabeta
surpreso? Sur p. 602 oni vidas leterpaperon kun surpresita nomo:
Dr. L. Samenhof, dato 4/17 II. 03, sur la plua pagxo: Dro. L.
Zamenhof (sen dato, laux noto de d-ro Dietterle, eble 28. aux
29. X. 1907). Tial mi pensas, ke nia Majstro unue germanigis kaj
poste esperantigis sian nomon pro taktika efiko: por esti pli
proksima al "okcident-lingvanoj".

Rimarkigo de la redakcio de Starto: la rusa transskribas "h"
ankaux per "hx" (ekz. Hxemingvej).

Adolf Stanura

el Starto 2/1992.

*************************************************************************

LASTMINUTE
//////////

La Vegetarana Renkonto ne okazos!
=================================

Kun bedauxro ni informas la aligxintojn kaj interesigxantojn, ke
la 3-a Vegetarana Amika Renkonto en urbo Baja pro personaj kaj
financaj problemoj okazos nur en la sekva jaro, en 1993. Ni
petas pardonon de cxiu!

Pri la stato de TEVA (Tutmonda Esperantista Vegetarana Asocio)
en Hungario ni intencas dissendi la informojn en septembro.

dr Maria Papp, landa reprezentanto, 
Kalvaria u. 95/D H-6500 Baja, Hungario.

*************************************************************************
*************************************************************************
EVENTOJ, eszperanto nyelvu informacios lap.
Nyt. sz. B/TSZL/85/1991.
ISSN 01215-959 X.
A kiado es szerkesztoseg cme:
H-1675 Budapest, pf. 87. Tel: 1228258
Megjelenik kethetente. Kezbesti a HELIR.
Keszult az M & M nyomdaban.
H-1161 Budapest, Bercsenyi u. 10.
EVENTOJ, dusemajna gazeto pri la esperanto-movado.
Eldonas Kultura Esperanto-Asocio
kaj LINGVO-Studio, Budapest
Respondeca eldonanto kaj cxefredaktoro Laszlo Szilvasi
La redakcio ne nepre konsentas pri la enhavo de unuopaj
artikoloj kaj ne respondecas pri anonc-enhavoj.
*************************************************************************
La kompiladon de reta versio prizorgis: Szilvasi Laszlo kaj
                                        Kristaly Tibor